نیازمند ایجاد سنت روزنامه نگارانه مقاومت دربرابر درخواست حذف خبر هستیم

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خبرنگاران و رسانه و به نقل از ایرنا؛ گاهی شاهدیم که برخی از رسانه ها با وجود صحت خبر منتشر شده خود، بنابر دلایلی مثل فشارهای یک مقام مسئول، ترس از عواقب آن و… مجبور به تکذیب و یا حذف آن خبر می شوند.

سعید ارکان‌زاده یزدی، روزنامه نگار در این باره تاکید دارد که ما نیازمند ایجاد سنت روزنامه نگاری جهت مقاومت در برابر خواسته مسئولان برای حذف اخبار هستیم. این سنت با مدیران قادر، جسور، تشکیلات قوی روزنامه نگاری، اعتراضات علنی مدیران جهت اعلام فشارهای نهادها در مواقع خاص، ثبت این روایت ها از سوی مدیران رسانه ها و…. کم کم به وجود می آید.

ارکان‌زاده یزدی با اشاره به فشار برخی از مسئولان برای حذف خبر منتشر شده، به شفقنا رسانه می گوید: شاید بتوان روزنامه نگاری را به گونه ای شبیه به قضاوت درنظر گرفت. به عباراتی رویه های کاری در روزنامه نگاری همانند رویه های قضایی خیلی اهمیت دارند. به همین دلیل ما باید تلاش کنیم تا یک سنت روزنامه نگاری در مقابل فشارهای مقاماتی درست کنیم که از رسانه می خواهند تا یک خبر موثق را از خروجی خود حذف یا تکذیب کنند. ممکن است رسانه برای پیشبرد این سنت، در ابتدا هزینه های هنگفتی را متقبل شود، ولی افرادی که پیشگام این قضیه می شوند، استقامتی از خود نشان می دهند و منجر به ایجاد یک سنت می شوند.

به عقیده این روزنامه نگار، رسانه های ما به واسطه ترکیب نظام رسانه ای موجود، هیچگاه نخواستند تا چنین سنتی را در سال های اخیر ایجاد کنند و می گوید: بیشتر رسانه های قدرتمند ما، وابسته به حاکمیت و دولت هستند. بنابراین مدیر رسانه هیچگاه نمی خواهد ریسک کند تا اتفاقی برای جایگاه خودش یا رسانه اش بیفتد. به همین دلیل با کوچکترین فشار به آن چیزی تن می دهند که در بیرون از رسانه درخواست می شود. مثل بیرون آوردن خبر از خروجی سایت که در دنیای فعلی امری خنده دار است.

او ادامه می دهد: با توجه به اینکه رسانه های غیر دولتی هم جایگاه و اقتصاد محکمی ندارند، از ایجاد تنش بخاطر ایستادگی در برابر فشارها می ترسند. بخاطر همین موارد است که در ماجرای اختلال سامانه هوشمند سوخت، یکی از روزنامه های بزرگ خصوصی فردای وقوع رخداد، هیچ خبری در روزنامه منتشر نکرد. این نشان می دهد که رسانه های خصوصی هم از خود محافظه کاری نشان می دهند. برآیند این محافظه کاری ها سبب می شود تا هیچ وقت نتوانیم آن سنت را در روزنامه نگاری شکل دهیم. در صورتی که اگر چند نفر در برابر فشارهای بیرونی به رسانه مقاومت کنند و از خبر خود دفاع کنند، می توان به ایجاد این سنت امیدوار بود.

ارکان زاده یزدی پیشنهاد می کند: رسانه می تواند به جای حذف خبر درست، دست کم یک اصلاحیه از زبان مقامات مسئول منتشر و قضاوت را به مخاطب واگذار کند. به عبارتی نباید خبر اولیه از خروجی خارج شود. چون رسانه تماماً به مخاطبانش وابسته است و در چنین بزنگاهی با این کار به راحتی اعتماد مخاطبانش را هم از دست می دهد.

او ادامه می دهد: اگر یک رسانه که سال ها تلاش کرده تا اعتماد مخاطب را جلب کند با حذف یک خبر از خروجی سایت مجبور شود بگوید که هک شدیم یا ما این خبر را منتشر نکردیم و امثال آن ….طبیعتا کل اعتبارش در معرض خطر قرار می گیرد و برای برگرداندن آن به زمان زیادی احتیاج است.

به عقیده این روزنامه نگار مقاماتی که با یک تلفن از رسانه می خواهند فلان خبر حذف شود، هیچ وقت دلشان به حال رسانه نمی سوزد و به این فکر نمی کنند که سال ها طول کشیده تا رسانه اعتباری کسب کند و با این نوع حذف کردن خبر، ممکن است اعتبارش در نزد مخاطب از بین برود. او می گوید: همان نهادی که دستور حذف خبر را داده است هم ضررش را می بیند. چون وقتی اعتبار رسانه ها زیر سوال برود و مردم نتوانند به آن ها اعتماد کنند، در بزنگاه های تاریخی همین نهادها کنترل جامعه را از دست می دهند.

ارکان زاده یزدی تاکید می کند: چه اشکالی دارد یک رسانه، عملکرد نهاد یا مقام مسئولی را برای چند ساعت مورد انتقاد قرار دهد. شاید این کار به تنبیه فرد یا نهاد خاطی منجر شود و یا نشود. با این حال آنچه می ماند، اعتبار رسانه، حساسیت نهاد مسئول برای مسئولیت پذیری و رضایت جامعه است. الان دستگاه مسئولی که از رسانه می خواهد تا خبرش را حذف کند، بیشتر به خودش فکر می کند. همین روند سبب شده تا نظام رسانه ای در کشور ما اینگونه تضعیف شود.

او با بیان اینکه ما در مواقع بحرانی دو دستگاه مسئول داریم، توضیح می دهد: اول دستگاه های اجرایی هستند که رسانه می تواند در برابر فشارهایشان مقاومت کند. مثل؛ وزارت نیرو، آموزش و پرورش و… . دوم؛ یکسری نهادها هستند که در تامین امنیت جامعه نقش پررنگتری دارند و می توانند به رسانه فشار بیشتری بیاورند. دسته اول معمولاً از ادبیات و بهانه هایی استفاده می کنند که گروه دوم به کار می گیرند. به عنوان مثال تا از قطعی برق و… انتقاد می شود، فوراً مسئله را به دشمنان کشور ربط می دهند. اگر رسانه ها در برابر چنین فشارهایی مقاومت کنند کم کم این سنت از دستگاه های مسئول در گروه اول به دوم توسعه پیدا می کند. ادامه این روند سبب می شود تا رسانه ها در برابر دستگاه های مسئول دوم هم مقاومت کنند.

ارکان زاده یزدی انتقاد می کند: خیلی از نهادها برای خودشان تشکیلاتی درست کرده اند تا بتوانند به مدیران رسانه ها فشار بیاورند. حتی ما شاهدیم که نهادهای اجرایی جلسات توجیهی برای مدیران رسانه ها برگزار می کنند تا فلان کار را انجام دهند یا ندهند. بخشی از مشکل به نهادهایی برمی گردد که به خودشان اجازه امر و نهی به رسانه ها می دهند و بخشی هم به مدیران رسانه هایی برمی گردد که شأن خود را پایین می بینند و در نتیجه با تلفن یک روابط عمومی، مدیر رسانه دستور به حذف خبر می دهد.

این روزنامه نگار تاکید می کند: ما نیازمند ایجاد سنت روزنامه نگاری جهت مقاومت در برابر خواسته مسئولان برای حذف اخبار هستیم. این سنت با مدیران قادر، جسور، تشکیلات قوی روزنامه نگاری، اعتراضات علنی مدیران جهت اعلام فشارهای نهادها در مواقع خاص، ثبت این روایت ها از سوی مدیران رسانه ها و…. کم کم به وجود می آید. ولی در ابتدا باید بپذیریم که حذف خبر از خروجی رسانه کار خطایی است تا بتوانیم به سمت ایجاد این سنت روزنامه نگارانه پیش برویم.