خبرنگاری در استان فارس؛ آرزوهای بلند، دست‌های خالی
1 دقیقه خوانده شده
خبرنگاران استان فارس، حرفه خود را با آرزوهای بزرگی چون روشنگری و مردمداری آغاز کرده‌اند، اما اکنون در مسیر تحقق این ایده‌ها، با چالش‌هایی چون کمبود زمان برای پرداختن به سوژه‌های عمیق، نیاز به توسعه مهارت‌ها و ملاحظات حرفه‌ای روبه‌رو هستند.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خبرنگاران و رسانه و به نقل از خبرنگار ایرنا؛ همه آنچه در پیام‌های تجلیل از خبرنگاران بیان می‌شود، آنقدر ارزشمند هست که مخاطب متن را سر شوق آورد و احساسی از ارزش و عزت نفس به او ببخشد، حتی اگر برای لحظاتی، فاصله آرمان تا واقعیت کاری خود را ندیده بگیرد؛ مگر نه این است که آگاهی بخشیدن به جامعه کار اندیشمندان و اولیا بوده یا صدای بی‌صدایان شدن خیری اجتماعی است که جامعه را به بهبودی رهنمون می‌شود؟
اما از پس این روز و پس از نشاط حاصل از گرامیداشت ۱۷ مرداد، خبرنگاران در تحریریه رسانه‌های خود حاضر می‌شوند و خبر می‌نویسند یا به بازنشر اخبار منتشر شده می‌پردازند، رویدادها و نشست‌های عمدتا دولتی را پوشش می‌دهند و گاهی سوژه‌ای می‌یابند و مصاحبه و گزارشی تهیه می‌کنند؛ بی‌آنکه از خود بپرسند که هدف پاراگراف‌هایی که به سرعت تایپ و منتشر کردند کدام یک از رسالت‌های خبری بود؛ آگاهی بخشید؟ نیاز اطلاعاتی مخاطب را پاسخ گفت؟ صدای مردم شد؟ یا فقط خبری برای ثبت در جریده و صفحه چینی هنرمندانه شد.
در این میان هستند مصاحبه‌ها و گزارش‌هایی که در پی پاسخ به نیاز مخاطبان یا تلاش برای بهبودی شهر و استان هستند اما بسیار خوشبینانه است اگر بگوییم اکثریت محتواهای انتشار یافته در رسانه‌های امروز فارس، از این دسته‌اند.
این، سبب شده تا اثرگذاری رسانه‌های فارس کاهش یابد و مرجعیت آنها نزد افکار عمومی نیز رو به کاستی رود؛ علاوه بر آن، این دو آسیب مزید بر هم شده و یکدیگر را تقویت می‌کنند.
چند نفر از خبرنگاران فعال و باسابقه رسانه‌های فارس به مناسبت روز خبرنگار، میهمان تحریریه ایرنا شدند و به این سوال پاسخ دادند که چه عوامل سبب این وضعیت شده و چرا جایگاه و اثرگذاری رسانه‌های فارس تنزل یافته است.
آنها در ادامه راهکارهایی نیز برای بهبود فضای رسانه‌ای فارس ارائه کردند.
آفیش‌های خبری سنگ پیش پای تولید محتوای رسانه‌ای
زینب شهریاری خبرنگار تسنیم که ۱۹ سال است در رسانه‌های مختلف فارس خبرنگاری کرده است، گفت: خبرنگاران دچار روزمرگی شده‌اند؛ آنها اینقدر درگیر اخبار پوششی مسئولان شده‌اند و تعدد آفیش‌های خبری آنقدر بالا است که فرصتی برای تولید محتوا و ارائه گزارش‌های کاربردی نمی‌یابند.
فرزانه قنبردزفولی، خبرنگار ایرنا نیز معتقد است که آفیش محوری از آسیب‌های فضای رسانه‌ای فارس است و این مساله نشان دهنده بحران جدی در ساختار فکری و مدیریتی این مجموعه‌ها است.
سایه سنگین اقتصاد بر سر انجام رسالت‌های خبرنگاری
یکی از چالش‌هایی که سبب شده تا رسانه‌های فارس کمتر پرسشگر باشند و مطالبه گری کنند، ضعف اقتصادی و عدم تامین مالی پایدار است، چنانکه برخی از خبرنگاران به هوای هدیه‌های مالی شرکت در برنامه‌ها و نشست‌های متعدد را ترجیح می‌دهند و یا رسانه‌های مکتوب برای جذب رپورتاژ بیشتر، مهملی برای بازنشر اخبار کم ارزشی می‌شوند که هیچ یک از ارزش‌های هفتگانه خبری را ندارند و گرهی از کار مردم نیز نمی‌گشایند.
بی‌پرده و بدون رتوش می‌توان ادعا کرد که برخی از افراد با نگاه صرفا اقتصادی و به تعبیری برای دریافت رپورتاژ آگهی در وادی رسانه فعالیت می‌کنند.
به گفته مرضیه جوانمردی‌فر خبرنگار مهر یکی از مهمترین مشکلات شرایط کنون خبرنگاران و رسانه‌های فارس، فشار اقتصادی و مشکلات درآمدی خبرنگاران باشد که آنها را بیشتر به سوی ادارات و مسئولان سوق می‌دهد تا از این محل مشکلات خود را حل کنند.
او گفت: فضای جذب رپورتاژ و قرارداد بستن با روزنامه‌ها، در فضای رسانه‌ای فارس حاکم است.
صفدر دوام خبرنگار باسابقه روزنامه عصر مردم نیز گفت: بی‌پرده و بدون رتوش می‌توان ادعا کرد که برخی از افراد با نگاه صرفا اقتصادی و به تعبیری برای دریافت رپورتاژ آگهی در وادی رسانه فعالیت می‌کنند.
این خبرنگار با سابقه روزنامه عصر مردم معتقد است که نداشتن امنیت شغلی آسیبی است که جامعه خبرنگاری و در نتیجه رسانه‌های استان را تهدید می‌کند.
ضعف دانش حرفه‌ای و تخصصی، عامل ناکارآمدی در ادای رسالت خبرنگاری
بکارگیری نیروهای فاقد دانش حرفه‌ای خبرنگاری و روزنامه نگاری از سویی و نبود تخصص‌گرایی و کمبود خبرنگار متخصص در حوزه‌های خبری از سوی دیگر، سبب شده تا شانس رسانه‌های فارس برای کارآمدی و اثرگذاری حتی به فرض رفع شدن دیگر چالش‌ها، نیز کاهش یابد.
صفدر دوام که نزدیک به دو و نیم دهه سابقه فعالیت در فضای رسانه‌ای فارس را در کارنامه دارد، گفت: در آستانه ۲۵ سال فعالیت مستمر روزنامه نگاری‌ام، تنزل جایگاه رسانه در جامعه محسوس است؛ چنانکه خبرهای فیک و زرد فضای مجازی و همچنین ورود بی چون و چرا افرادی که الفبای خبرنگاری رانمی‌دانند، به فضای رسانه‌ای تبدیل به معضلی رسانه‌های این استان شده است.
هنگامی که نیروی حرفه‌ای در رسانه‌ها کاهش می‌یابد و کار به دست افرادی می‌افتد که دانش، شناخت و معرفتی در این زمینه ندارند، رسانه از بنیان آسیب می‌بیند؛ چنانکه امروز شاهد آسیب‌های کیفی و حرفه‌ای در فضای رسانه‌ای فارس هستیم.
فرزانه قنبردزفولی و مرضیه جوانمردی فر، خبرنگاران ایرنا و مهر نیز بر اثرگذاری این عامل در تنزل جایگاه رسانه‌های رسمی در فارس تاکید کردند.
قنبردزفولی گفت: یکی از مهمترین عوامل کاهش این اثرگذاری، عدم به کارگیری نیروهای متخصص و آموزش ندیده است و جوانمردی گفت که جامعه خبرنگاری امروز هم ضعف تخصصی دانش و سواد رسانه دارد و هم نوعی کرختی در میان آنها شایع شده و به دنبال انتشار محتوای تخصصی نیستند.
زینب شهریاری، خبرنگار با سابقه فارس که اکنون برای تسنیم می‌نویسد نیز با اشاره به چالش فعالیت غیرحرفه‌ای شهروند خبرنگاران در تقابل با رسانه‌های رسمی، اظهار کرد: آموزش خلا حوزه خبر و رسانه در فارس است که به سختی احساس می‌شود و خبرنگاران ما نتوانسته‌اند خود را با استانداردهای بین‌المللی خبر مطابقت دهند.
او به نقش‌آفرینی هوش مصنوعی در فضای رسانه‌ای امروز ایران و جهان اشاره کرد و گفت: بدون تعارف، اگر خود را با این فناوری پیشرفته همراه نکنیم، هوش مصنوعی در آینده‌ای نه چندان دور، خبرنگاران را حذف خواهد کرد.
نگرانی‌های قانونی خبرنگاران
نگرانی از کشیده شدن به محاکم قضایی و ناآگاهی از حقوق رسانه، عاملی است که گاه خبرنگاران فارس را بیش از آنچه لازم است محتاط کرده و تا جایی که به مرز عافیت‌طلبی نزدیک شده‌اند.
چنانکه به گفته جوانمردی‌فر، خبرنگاران از ترس فضایی که آنها را به محاکم قضایی می‌کشاند، دست به خودسانسوری می‌زنند.
آسیب دیدن آزادی بیان خبرنگاران، سبب کاهش اعتماد و در نتیجه ریزش مخاطب می‌شود.
میثم محجوبی، خبرنگار روزنامه عصر میهن نیز با بیان اینکه مطالبه گری رسانه‌ها بسیار محدود شده است، گفت: آسیب دیدن آزادی بیان خبرنگاران، سبب کاهش اعتماد و در نتیجه ریزش مخاطب می‌شود.
او ادامه داد: خبرنگار همواره مواظب است تا از خط قرمزها عبور نکند و این خطوط نیز بسیار گسترده شده و در هر زمینه‌ای چنین محدودیت‌هایی وجود دارد.
راهکارهای خبرنگاران برای بهبودی خبرنگاری در فارس
خبرنگاران مهمان ایرنا، راهکارهایی نیز برای بهبود وضعیت ایجاد شده ارائه کردند تا شاید در آینده آسیب‌های ایجاد شده کاهش یابد و کارآمدی و مرجعیت به رسانه‌های استان بازگردد.
پرتکرارترین پیشنهاد، تقویت فضای آموزش حرفه‌ای در استان بود؛ البته به اعتقاد خبرنگاران، این آموزش‌ها باید به روز، مستمر و اجتماع محور باشد.
پیشنهاد دیگر نیز تقویت نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر فعالیت رسانه‌ای و اختصاص آگهی و رپورتاژ به رسانه‌ها و توجه به امنیت شغلی خبرنگاران بود.
لینک کوتاه: http://khabarnegaranvaresane.ir/?p=21330
About Author
