یونس ضرغام، فعال رسانه‌ای استان اردبیل: مطبوعات به روابط عمومی ادارات بدل شده‌اند

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خبرنگاران و رسانه؛ یونس ضرغام در آئین رونمایی از پوستر سومین جشنواره مطبوعات، خبرگزاری‌ها و پایگاه‌های خبری استان اردبیل اظهار داشت: جایگاه مطبوعات در استان اردبیل تضعیف شده و فقدان پشتوانه مالی منجر به سوق یافتن رسانه‌های مکتوب به سمت دستگاه‌های اجرایی شده است.

وی با انتقاد از فاصله گرفتن اصحاب رسانه از رسالت خطیرشان افزود: این وابستگی تا بدانجا پیش رفته که می‌توان گفت مطبوعات به روابط عمومی ادارات بدل شده‌اند و این رویه نیازمند اصلاح است.

گفتنی است استانی که امروزه به نام یکی از شهر های کهن آن و با مساحتی حدود ۱۷ هزار ۹۵۳ کیلومتر مربع به اردبیل شهرت یافته است ، یکی از کانون های مهم فرهنگ و تمدن ایران و اسلام به شمار می رود . اردبیل به عنوان مرکز و شهرستان ها و مناطق دیگر این استان به سبب موقعیت استثنایی طبیعی و استراتژیکی ، از دیر باز توجه جدی حکومت گران و تلاشگران عرصه علم و هنر را به این خطه ی سر سبز و تاریخی جلب نموده است و این امر خود دلیل واضحی برجایگاه مهم فرهنگی و تمدنی منطقه در دوران مختلف تاریخی ، می تواند باشد . به طوری که مرکز استان ، محوریت مرزبانی ایالت آذربایجان را دردوره ی اسلامی به عهده داشته و تا قرن چهارم هجری، اردبیل هنوز بزرگ ترین و مهم ترین شهر آذربایجان ، مرکز ایالت آذربایجان و قرارگاه لشکریان بوده است. بر همین اساس، استان اردبیل به عنوان بخشی از آذربایجان ایران در دوره ی پیش از اسلام و نیز به عنوان پاره ای از سرزمین پهناور اسلامی در دوره ی بعد از اسلام، همچون سایر مناطق کشور، یکی از مراکز مهم فرهنگ خیز و تمدن ساز ایران و جهان بوده است .و در این راستا ، ارتباط وجه تسمیه اردبیل با واژه اوستایی آرتاویل به معنی شهر مقدس وانتساب تاسیس آن به یکی از فرزندان حضرت نوح (س)و نیز زمان پیدایش شهر به دوره های سومری ، کیانی ، اشکانی ، سلوکی و ساسانی و همچنین انتساب منطقه ی مغان به روحانیون زرتشتی ، نیر به نرسی از پادشاهان ساسانی و بیله سوار به پیلسوار ، حاکم منطقه در دوره ی‌آل بویه ووجود ده ها اثر تاریخی در شهرستان های اردبیل، مشگین شهر ، خلخال ، گیوی ، گرمی، پارساباد ، نیر ، نمین و بیله سوار ، دلایل روشنی بر اهمیت این استان از نظر فرهنگ وتمدن بشری در طول تاریخ بوده و برخی از شهرها و مناطق این استان ، همچون اولتان ،ورثان ، باجروان ، برزند ، وراوی ، فیروزآباد ، و… ، جایگاه ویژه ای را در منابع تاریخی و جغرافیایی به خود اختصاص داده است . به طوری که اردبیل با عناوینی همچون اردویل ، آرتاویل ، ارتغیت یا اردویت یا اردوید ، بادان پیروزیا باذان فیروز ، فیروز آباد ، فیروز رام ، فیروز گرد ، اربلا ، آذربهمن ، اندرآباد ، و آردپیل ، نظر بسیاری از مورخین و جغرافی دانان دوره ی قبل و بعد از اسلام ونیزبرخی شعرای طرازاول این سرزمین همچون فردوسی را به خود جلب نموده است. با فتح اردبیل به دست اعراب مسلمان در سال ۲۲ ق، دین اسلام جایگزین آئین گذشته گشت و نخستین مسجد جامع این شهر در سال ۳۵ یا ۳۶ ق توسط « اشعث بن قیس کندی »، حاکم اردبیل تأسیس شد و دین اسلام جایگزین کیش زرتشتی گردید و مردم در مدت کوتاهی با احکام و اصول قرآنی آشنایی پیدا کردند . وحتی در سده‌های نخستین اسلامی به نام های دانشمندان و بزرگانی از اردبیل بر می‌خوریم که نه تنها در اردبیل بلکه برخی از آنان همچون «ابوجعفر بن محمد اردبیلی» از حافظان قرآن، در مراکز خلافت اسلامی به نشر علوم اسلامی پرداخته و بعضی دیگر همچون «ابوالحسن یعقوب ابن موسی‌الاردبیلی» ،حسین بن عمر اردبیلی، واقد اردبیلی،عبدالواحد بکر ورثانی در قرن سوم وچهارم هجری از علما و معلمان بنام بغداد بوده اند. اگر چه ریشه تاریخی علاقه ایرانیان به تشیع را باید در همان اوایل ظهور اسلام جستجو کرد و ارادت ایرانیان نسبت به جانشین پیامبر اسلام(ص)، حضرت علی‌ابن ابیطالب(ع)، به زمان حیات حضرت رسول (ص) برمی‌گردد و از همان دوره، جانشینی ایشان به جای پیامبر اکرم(ص)، از جانب ایرانیان حمایت شده، لیکن در عصر صفوی ،این مذهب به عنوان مذهب رسمی در ایران شناخته شد. در مجموع می توان گفت که وجود آثار فرهنگی ، هنری و تمدنی متعدد در سطح استان از دوره های مختلف تاریخی ،از پیش از اسلام به صورت تپه های باستانی و دژهای نظامی و نیز آثاری همچون مسجد جامع (مسجد جمعه) از دوره سلجوقی ،بقعه شیخ جبرائیل و فرزندش شیخ صفی الدین اردبیلی با ده ها اثراز هنرهای اسلامی، پل ها و حمام ها و سایر آثار تاریخی و نیز استعدادهای فراوان همچون قابلیت های کشاورزی، معادن غنی و بکر و مناظر طبیعی متنوع، چشمه سارها و ده ها چشمه آب معدنی سرد و گرم و کوه سر به فلک کشیده شده سبلان با ارتفاع ۴۸۱۱ متر، جایگاه ویژه ای را در صنعت گردشگری به این استان بخشیده است. اردبیل در دوران پیش از اسلام به ویژه دوره ی اشکانی (۲۵۰ ق.م-۲۲۴ م) در بین شهرهای آذربایجان ممتاز و همزمان با حمله اعراب مسلمان مقر مرزبان آذربایجان بوده است. در دوره ی اسلامی هم گرچه اردبیل مورد تاخت و تاز خزران قرار گرفت ولکن این شهر در اوایل خلافت عباسیان (۶۵۶ -۱۳۲ ق ) بار دیگر در میان شهرهای آذربایجان مقام اول یافت و وقوع بخشی از قیام خرم دینان و فعالیت آنان در برابر عباسیان در اردبیل و نیز انتخاب این شهر به عنوان پایتخت ساجیان (۲۶۷ -۳۱۷ ق)، نشانگر جایگاه خاص سیاسی ،اجتماعی و دینی این منطقه در این دوران تاریخی است ،وچنانکه اشاره شد، در قرن چهارم هجری اردبیل از بزرگترین و مهم ترین شهرهای آذربایجان و نیز مرکز ایالت آذربایجان و همچنین قرارگاه لشگریان بوده است. اردبیل در بیشتر دوران تاریخی به سبب واقع شدن در مرز ایران و روسیه ،از اهمیت استراتژیکی فراوانی برخوردار بوده و همواره در معرض تهاجم کوه نشینان قفقاز و اقوام دشت های روسیه قرار داشته است.که علاوه بر تهاجم خزران در سال های ۱۰۷ ق و ۱۱۲ ق به اردبیل و نیز قیام بابک خرم دین در اردبیل ، حملات ملک طغرل و سلطان مسعود بن محمد ملکشاه سلجوقی ، تهاجم سلطان جلال الدین خوارزمشاه در سال ۶۰۳ ق ونیز گرجیان در سال ۶۰۵ ق و بالاخره حمله های پی درپی مغولان از سال ۶۱۷ق به اردبیل، نشان دهنده بخشی از اهمیت سیاسی و نظامی این ناحیه است. در دوره ی ایلخانی ( ۶۷۵ -۶۵۴ ق) ،اردبیل به مرکز بزرگ تجاری و هنری تبدیل شد و در دوره ی تیموریان ملاقات تیمور گورکانی با شیخ خواجه علی، از اخلاف شیخ صفی الدین اردبیلی(م ۷۳۵ ق) جد بزرگ دودمان صفوی در این شهر صورت گرفت. با این حال دوره ی صفوی (۹۰۷ -۱۱۴۸ ف) را باید اوج اعتلای اردبیل نامید. زیرا با ظهور دودمان شیخ صفی الدین اردبیلی در اردبیل ،این شهر علاوه بر توسعه ی سیاسی ، فرهنگی و اجتماعی، به دارالارشاد تبدیل شد. به طوری که در زمان سلطان جنید ،جد شاه اسماعیل اول اردبیل در شمار شهرهای مقدس شیعیان درآمد و درکنار تبریز و قزوین و اصفهان،به عنوان پایتخت سیاسی،اردبیل هم ازاهمیت خاص برخوردار گردید .و در دوره ی دیگر شاهان صفوی هم، اردبیل در واقع مقام پایتخت معنوی صفویان را یافت. در دوره ی قاجاریه (۱۲۱۰ ه.ق-۱۳۰۴ش) گرچه اردبیل رونق و شکوه دوره های قبلی را نداشت ولکن این شهر در نهضت مشروطیت ایران سهم بزرگی داشت و اولین انجمن ولایتی اردبیل در سال ۱۳۲۶ ه.ق تشکیل و بدنبال آن روسیه به بهانه ی حفظ جان و مال اتباع خود، در اردبیل نیرو پیاده کرد. در دوره ی پهلوی هم ،همزمان با حادثه ی سوم شهریور سال ۱۳۲۰ شمسی، اردبیل توسط سپاه روس اشغال شد و حضور آنان تا سال ۱۳۲۵ شمسی تداوم پیدا کرد و در دوره ی حاکمیت یکساله فرقه دموکرات بر آذربایجان در سال ۱۳۲۴ شمسی، اردبیل هم تحت سلطه ی آنان درآمد. با آغاز قیام مردم کشورمان به رهبری امام راحل (ره) علیه رژیم پهلوی،مردم انقلابی اردبیل هم برحسب اعتقادات مذهبی و غیرت ملی ،علم مخالفت بارژیم شاهنشاهی برافراشتند و در پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و نیز تداوم آن همواره بر وظایف اسلامی و انقلابی خویش عمل نموده اند. درعین حال، ظهور چهره های برجسته مذهبی،سیاسی،علمی،فرهنگی وورزشی از این استان، همچون آیات عظام موسوی اردبیلی، مرحوم مشگینی، مرحوم صادق خلخالی، آیت الله شیخ ابولفضل صائینی نیری، علی دایی، حسین رضازاده، ظهیرنژاد و نیز شهیدان بزرگواری همچون شاپور برزگر، بنی هاشم و شهید دکتر دادمان، نشانگر جایگاه خاص این استان در وجود استعدادهای فراوان در این منطقه است.

خبرنگار: فرناز قنبری