بی‌طرفی و منصف بودن در روزنامه‌نگاری؛ چگونه نظرات شخصی را وارد گزارش نکنیم

بی‌طرفی به این معناست که خبرنگاران هنگام پوشش اخبار، نباید احساسات و تعصبات خودشان را به گزارش انتقال دهند. آن‌ها این کار را با نوشتن گزارش با استفاده از زبان خنثی و با اجتناب از توصیف مثبت یا منفی افراد یا موسسات انجام می‌دهند. این کار ممکن است برای خبرنگاران مبتدی که به نوشتن مطالب شخصی یا نوشتن برای مجلات عادت دارند، در ابتدا دشوار باشد.

یکی از دام‌هایی که خبرنگاران مبتدی در آن گرفتار می‌شوند، استفاده مکرر از صفت‌هایی است که می‌توانند به راحتی احساسات فرد را در موضوع وارد کنند.

مثال:

معترضان بی‌باک علیه سیاست‌های ناعادلانه‌ی دولت تظاهرات کردند.

نویسنده صرفا با استفاده از واژه‌های «بی‌باک» و «ناعادلانه» به سرعت احساسات خود را در مورد گزارش منتقل می‌کند: معترضان شجاع و عادل هستند و سیاست‌های دولت اشتباه است.

به همین دلیل، خبرنگاران معمولا از استفاده از صفت‌ها در گزارشات خود اجتناب می‌کنند. با پایبندی کامل به حقایق، یک خبرنگار می‌تواند به هر خواننده‌ای اجازه دهد تا نظر خود را درباره گزارش شکل دهد.

انصاف

انصاف به این معناست که خبرنگارانی که یک خبر را پوشش می‌دهند، باید به خاطر داشته باشند که معمولا دو طرف -یا بیشتر- در اکثر موضوعات وجود دارند و خبرنگار باید در هر خبر به دیدگاه‌های متفاوت فضای تقریبا یکسانی دهد.

فرض کنید هیئت مدیره یک مدرسه محلی در حال بحث هستند که آیا کتاب خاصی را در کتابخانه مدرسه ممنوع کنند یا نه؛ بسیاری از ساکنان هم به نمایندگی از هر دو طرف در این جلسه حضور دارند.

خبرنگار ممکن است احساسات شدیدی نسبت به موضوع داشته باشد؛ با این وجود، باید هم با افرادی که از ممنوعیت کتاب حمایت می‌کنند و هم با مخالفان آن مصاحبه کند و زمانی که گزارش خود را می‌نویسد باید استدلال‌های هر دو گروه را با زبانی خنثی بیان کند و به هر دو طرف فضایی یکسان اختصاص دهد.

رفتار خبرنگار

بی‌طرفی و انصاف نه تنها در نحوه‌ی نوشتن یک خبرنگار راجع به یک موضوع مهم است، بلکه در مورد نحوه رفتار خبرنگار در ملاعام هم اهمیت دارد. یک خبرنگار نه تنها باید بی‌طرف و منصف باشد، بلکه باید تصویرِ بی‌طرف و منصفی هم از خودش نشان بدهد.

در هیئت مدیره‌ی مدرسه، خبرنگار ممکن است تمام تلاش خودش را بکند تا با افرادی از هر دو گروه مصاحبه انجام دهد. اما اگر در اواسط جلسه از جای خود بلند شود و شروع به بیان نظرات خود درباره کتاب بکند، اعتبار مصاحبه‌ها از بین می‌رود. دیگر هیچکس نمی‌تواند باور کند که او بی‌طرف و منصف است.

این را به خاطر بسپارید

هنگام در نظر گرفتن بی‌طرفی و انصاف باید چند نکته را به خاطر بسپارید.

• این قوانین برای خبرنگارانی است که صرفا اخبار محض را پوشش می‌دهند و برای ستون نویسان یا منتقدان فیلم‌ها که برای بخش هنر کار می‌کنند، صدق نمی‌کند.
• به یاد داشته باشید که در نهایت، خبرنگاران به دنبال حقیقت هستند.

با وجود آن که بی‌طرفی و انصاف بسیار مهم هستند، اما نباید مانع شوند که خبرنگار در پی یافتن حقیقت برود. فرض کنید که شما خبرنگاری هستید که روزهای پایانی جنگ جهانی دوم را پوشش می‌دهید و نیروهای متفقین را هنگام آزادسازی اردوگاه‌های کار اجباری دنبال می‌کنید. وارد یکی از این کمپ‌ها می‌شوید و صدها انسان لاغر و انبوهی از اجساد را می‌بینید.

آیا در تلاش برای بی‌طرف بودن، هم با یک سرباز آمریکایی و هم با یک مقام نازی در رابطه با این وقایع مصاحبه می‌کنید تا هر دو طرف ماجرا را نشان دهید؟ البته که نه!

وظیفه شما به عنوان یک گزارشگر این است که حقیقت را بفهمید و منتقل کنید. در واقع باید از بی طرفی و انصاف به عنوان ابزاری برای یافتن حقیقت استفاده کنید.