پایش خبرنگاران توسط برادر بزرگ‌تر
1 دقیقه خوانده شده
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خبرنگاران و رسانه و به نقل از ایرنا؛ رسانه‌ها از انتشار اسنادی در یکی از استان‌های چین خبر می‌دهند که به صورت مشخص روزنامه‌نگاران را به عنوان هدف جاسوسی، رهگیری و نظارت معرفی می‌کند. چند ماه بعد از آنکه سیلاب‌های فاجعه‌بار در استان هنان چین در صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفت، حالا مقام‌های این استان با سامانه‌ای برای رهگیری و نظارت بر همه حرکات روزنامه‌نگاران و استفاده از شبکه گسترده دوربین‌های آنلاین امنیتی این استان که قابلیت تشخیص چهره دارند، وارد عمل شده‌اند.
پیش از این رسانه‌های غربی، گزارش‌هایی از استفاده گسترده دولت چین از دوربین‌های تشخیص چهره و ابزارهای رهگیری و شناسایی، از جمله گوشی‌های همراه و کارت‌های هویتی در استان سین‌کیانگ برای سرکوب آنچه از سوی دولت مرکزی گروه‌های تروریستی افراطی در این استان توصیف می‌شد خبر داده بودند. اما این نخستین‌بار است که یکی از دولت‌های محلی چین برای استفاده از دوربین‌های تشخیص چهره و ابزارهای همراه برای شناسایی روزنامه‌نگاران و تعقیب آنها، اقدام می‌کند.
رویترز ادعا می‌کند براساس اسنادی که به دست این خبرگزاری رسیده است، مقام‌های امنیتی یکی از بزرگ‌ترین استان‌های چین سفارش سامانه رصد و تجسس جامعی را داده‌اند که برای تعقیب و پیگیری «افراد مظنون» از جمله روزنامه‌نگاران و دانشجویان بورسیه و بین‌المللی استفاده می‌شود.
براساس سند آگهی مناقصه‌ای که ۷ مرداد امسال در وب‌سایت تدارکات استان هنان منتشر شد، جزییات سامانه‌ای تشریح شده‌است که کلیه پرونده‌های مربوط به یک فرد را با استفاده از ۳۰۰۰ دوربین این استان با قابلیت تشخیص چهره که به پایگاه‌های داده‌های متعدد منطقه‌ای و ملی متصل هستند، یکجا جمع‌آوری می‌کند. بعد از برگزاری تشریفات مناقصه، روز ۲۶ شهریورماه امسال، قرارداد مربوط به اجرای این سامانه با قیمت ۵ میلیون یوآن (برابر با ۷۸۲ هزار دلار) به کمپانی فناوری اطلاعات چینی نئوسافت (Neusoft) واگذار شد. براساس قرارداد ماموریت این شرکت این است که دو ماه بعد از امضای قرارداد سامانه تکمیل‌شده را به مقام‌های استان هنان تحویل دهد. خبرگزاری رویترز خبر داده‌است که از عملیاتی شدن این سامانه هنوز خبری در دست نیست و مقام‌های کمپانی نئوسافت در شن‌یانگ حاضر به پاسخگویی در مورد این پروژه نشده‌اند.
رویترز می‌نویسد که چین در حال ساخت و توسعه یکی از پیچیده‌ترین شبکه‌های تجسس و جاسوسی در جهان است و با استفاده از میلیون‌ها دوربین در محل‌های عمومی و با استفاده گسترده از تکنیک‌هایی مانند رصد گوشی‌های همراه و تشخیص چهره، این سیستم سراسری تجسس و نظارت را تقویت کرده است. موسسه امریکایی IPVM که در خصوص ابزارهای تجسس مطالعه می‌کند، از نزدیک موضوع توسعه و ساخت این شبکه جاسوسی سراسری را پیگیری می‌کند. این موسسه در گزارش خود در مورد مناقصه اخیر استان هنان تاکید می‌کند که آگهی مناقصه مذکور به این جهت منحصربه‌فرد است که به صورت مشخص به روزنامه‌نگاران به عنوان اهداف جاسوسی اشاره می‌کند و به نوعی سازوکار اقدام مقام‌های امنیتی برای پیدا کردن روزنامه‌نگاران و متوقف کردن فعالیت‌های‌شان را افشا می‌کند.
دونالد مایه، مدیر عملیات موسسه IPVM به رویترز می‌گوید: «درحالی‌که جمهوری خلق چین سابقه روشنی در بازداشت و مجازات روزنامه‌نگاران به خاطر انجام وظایف‌شان دارد، این سند نخستین شاهدی است که نشان می‌دهد جمهوری خلق چین در حال ایجاد فناوری اختصاصی برای تسهیل سرکوب روزنامه‌نگاران است.» خبرگزاری رویترز گزارش داده است که تحقیقات این خبرگزاری وجود سند مشابهی را در دیگر نقاط چین که روزنامه‌نگاران و خارجی‌ها را به عنوان هدف جاسوسی و نظارت معرفی کند، تایید نمی‌کند. این خبرگزاری همچنین گزارش می‌دهد که دولت محلی استان هنان و پلیس این استان حاضر به پاسخگویی به سوالات رویترز در این زمینه نشده‌اند. وزارت خارجه و وزارت امنیت عمومی چین هم به درخواست‌های رویترز برای پاسخگویی در خصوص موضوع پاسخ نداده‌اند.
در آگهی ۲۰۰ صفحه‌ای اداره کل امنیت عمومی استان هنان چین، هیچ دلیل و انگیزه‌ای برای نظارت و رهگیری روزنامه‌نگاران و دانشجویان خارجی ذکر نشده است. یک دسته از افراد دیگر که در این آگهی از آنها به عنوان مظنون یاد شده است «زنان کشورهای همسایه» هستند «که به صورت غیرقانونی در کشور اقامت دارند.» به گزارش رویترز، دوشنبه این هفته دسترسی عمومی به این سند مناقصه مسدود شده است. در آگهی مناقصه از پیمانکار خواسته شده است که با استفاده از دوربین‌ها بتواند پرونده دقیقی برای افرادی تهیه کند که صورت خود را با ماسک یا عینک پوشانده‌اند و اهداف نظارت و تجسس باید تنها با امکان بارگزاری یک عکس یا کلمات کلیدی مرتبط با ویژگی‌های چهره در پایگاه داده‌های قابل جست‌وجو و پیگیری باشند.
براساس این آگهی سامانه مذکور توسط ۲۰۰۰ نیروی پلیس و مامور امنیتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین در این آگهی مناقصه روزنامه‌نگاران براساس میزان تهدیدشان به سه دسته قرمز، زرد و سبز تقسیم‌بندی می‌شوند. استان هنان با ۹۹ میلیون نفر جمعیت، سومین استان بزرگ چین محسوب می‌شود و در بخش‌های مختلف این استان نیروهای متنوع پلیس مسوولیت امنیت را بر عهده دارند. با استفاده از این سامانه نیروهای پلیس در نقاط مختلف می‌توانند با استفاده از یک پلتفرم مشترک در صورت وقوع هشدار به سرعت وارد عمل شوند. براساس اسناد مناقصه سیستم هشدار زمانی که یک روزنامه‌نگار در یک هتل اتاق بگیرد، بلیت بخرد، یا از مرزهای استان عبور کند، فعال می‌شود. در این آگهی به صورت مشخص ذکر شده است: «افراد مظنون باید تعقیب شوند، کنترل شوند و تحلیل پویای و ارزیابی خطر آنها به صورت خودکار انجام شود و با روزنامه‌نگاران براساس طبقه‌بندی‌شان برخورد شود.» در این آگهی در مورد تک‌تک گروه‌هایی که به عنوان مظنون دسته‌بندی شده‌اند، سیستم اعلام هشدار به صورت جزیی تشریح شده است.
تعدادی از گروه‌ها و نهادهای مدافع آزادی بیان و مطبوعات می‌گویند که از زمان به قدرت رسیدن شی جین‌پینگ در سال ۲۰۱۲، حزب کمونیست چین محدودیت‌ها علیه رسانه‌ها را تشدید کرده است. براساس گزارشی که زمستان گذشته از سوی باشگاه خبرنگاران خارجی چین (FCCC) منتشر شد، دولت چین در طول سال ۲۰۲۰ با سوءاستفاده از برنامه‌های مقابله با شیوع کرونا به اضافه تهدید و محدودسازی صدور ویزا، به شدت برای گزارشگران خارجی محدودیت ایجاد کرده است. وزارت خارجه چین گزارش باشگاه خبرنگاران خارجی را «بی‌پایه» توصیف کرده است و تاکید کرد که چین همواره از روزنامه‌نگاران و رسانه‌های همه کشورهای جهان برای پوشش اخبار چین، براساس قوانین این کشور، استقبال می‌کند. سخنگوی وزارت خارجه چین در واکنش به این گزارش گفته بود: «آنچه ما با آن مخالفیم تعصب ایدئولوژیک علیه چین و انتشار اخبار جعلی به بهانه آزادی رسانه‌هاست.»
در سند مناقصه استان هنان چین، هر چند معمولا از کلمه روزنامه‌نگار برای خطاب کردن سوژه‌های جاسوسی و رهگیری استفاده شده است، اما در برخی موارد به صورت مشخص به روزنامه‌نگاران خارجی اشاره شده است. پاییز سال گذشته هم دولت محلی استان هنان در وب‌سایت تدارکات خود آگهی جذب پیمانکاری برای پروژه‌های آینده منتشر کرده بود که برای توسعه سامانه‌ای «متمرکز بر خارجی‌ها» و برای کمک به «حفاظت از استقلال، امنیت و منافع ملی» به کار گرفته شود.
تابستان امسال، آگهی مناقصه برای تجسس و رهگیری روزنامه‌نگاران درست چند روز بعد از آن روی سایت تدارکات استان هنان قرار گرفت که پوشش خبری رسانه‌های خارجی از سیلاب‌های مهیب در استان هنان توسط رسانه‌هایی مانند بی‌بی‌سی، لس‌آنجلس‌تایمز و آژانس فرانس‌پرس با واکنش یک کارزار ملی‌گرایانه در شبکه اجتماعی به شدت سانسور شده و تحت کنترل دولت به نام ویبو مواجه شد. باشگاه خبرنگاران خارجی چین در واکنش به این اعتراضات «نگرانی شدید» خود را از «آزار آنلاین و آفلاین روزنامه‌نگاران» که فاجعه سیل را پوشش داده بودند، اعلام کرد. در گزارش باشگاه خبرنگاران خارجی به عنوان مثال به پیام‌های یک کاربر با یک میلیون و ۶۰۰ هزار دنبال‌کننده اشاره شده است که خواستار معرفی محل اقامت روزنامه‌نگاران خارجی که در مورد سیل گزارش می‌دهند، شده بود.
About Author
