مدیرعامل صندوق اعتباری هنر: امیدوارم روزی صندوق هنر محل فعالیت اقتصاد هنر باشد تا حمایت مالی
1 دقیقه خوانده شدهبه گزارش پایگاه خبری تحلیلی خبرنگاران و رسانه و به نقل از پایگاه اطلاع رسانی صندوق اعتباری هنر؛ سید مجید پوراحمدی مدیرعامل صندوق اعتباری هنر در گفتوگو با روزنامه ایران از راهاندازی معاونت اقتصاد فرهنگ و هنر در صندوق هنر خبر داد و گفت: چند روزی است که به صندوق اعتباری هنر آمده و در کسوت مدیریت، سکان هدایت این صندوق را بر عهده گرفته است. معتقد است بهخاطر سوابق و تخصصی که در حوزه اقتصاد دارد به این سمت منصوب شده است.
گفتوگو را با این سؤال شروع میکنیم که بهعنوان مدیرعامل جدید صندوق هنر در دولت سیزدهم چه برنامهها و سیاستگذاریهایی دارید؟
حمایت و تکریم از جامعه هنرمندان وظیفهای بوده که از ابتدا بر عهده صندوق هنر بوده است. برای همین در ابتدا شناسایی هنرمندان اتفاق افتاد. از روزنامه نگاران و نویسندگان گرفته تا جامعه هنری که در اقصی نقاط کشور فعالیت میکنند.
مرحله شناسایی و عضوگیری در طول سالهای گذشته انجام شده و متناسب با آن خدماتی هم ارائه شده است. جامعه فرهنگی و هنری به خاطر نوع کارشان شاید از خیلی امکانات و حمایتی که در بسیاری از سازمانها هست، برخوردار نباشند. بنابراین توجه به معاش و نیازهای این جامعه از اهمیت خاصی برخوردار است. در طول سالهای گذشته قطعاً اقدامات بسیار خوب و زیربنایی شکل گرفته که منجر به یکسری حمایتها مثل بیمه تأمین اجتماعی، بیمه تکمیلی و پرداختهای بلاعوض و یکسری تسهیلات شده است. این روند جاری است و طبیعتاً ادامه پیدا میکند.
اما باید در سطح بالاتری ادامه یابد تا بتواند جامعه هدف را بهصورت کامل پوشش دهد. از طرفی روحیات و شخصیت آقای رئیسی، رئیس جمهوری محترم و نیز رویکردشان از همان ابتدا، فصل جدیدی را نوید میدهد. ایشان در همه مباحث و شعارهایی که داشتند توجه به این بخش و نگاه دقیق به این موضوع مورد نظرشان بود.
بالطبع انتخاب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با همین نگاه اتفاق افتاد و دکتر اسماعیلی بهعنوان وزیر ارشاد انتخاب شدند. مقام عالی وزارت از جمله برنامههای اصلی که در مسیر رأی اعتماد اعلام کرده بودند، این موضوع بود که در گام اول به نیازها و دغدغههایی که برای جامعه فرهنگی هنری وجود دارد بهصورت ویژهتر و با یک نگاه جدید و دقیقتر توجه شود و بر این اساس اقدامات فوری و میان مدت و بلندمدت انجام دهیم.
مهمترین اقدام فوری موضوع واکسیناسیون بود که بسرعت با دستور وزیر محترم عملیاتی شد و در پیگیریهای بعدی که انجام شد، تمامی سنین مشمول واکسیناسیون شدند که الان هم در حال انجام است. در مرحله بعدی موضوع رفع نیازها مطرح شد و نیز بحث اقتصاد هنر هم جزو برنامههای وزیر بهعنوان یک فصل مهم از برنامهها مطرح بود. متأسفانه طی دو سال گذشته به خاطر ویروس کرونا یکی از اقشاری که در جامعه آسیب بسیاری دیدند جامعه فرهنگ و هنر بود.
بنابراین برنامههایی که به آنها اشاره کردم بهعنوان برنامههای اولویت دار وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی است. ما باید فصل جدیدی را رقم بزنیم و بتوانیم هم سطح بالاتری از خدمات گذشته را ارائه کنیم و هم سطح جدیدی از برنامهها و حمایتها و تکریمها ایجاد شود. این نیاز به یک برنامهریزی دقیق و کاملی دارد که در حال انجام است و در روزهای ابتدای کار هم مذاکراتی داشتیم و ضمن تهیه برنامه مدون که از قبل تهیه شده بود، یکسری اقدامات فوری را هم شروع کردیم.
درباره عضویت اهالی فرهنگ وهنر صحبت کردید. اکنون یکسری از اهالی فرهنگ و هنر و روزنامه نگاران میخواهند عضو صندوق شوند اما این امکان میسر نیست. از طرفی حتی در دورهای که عضوگیری صندوق انجام میشد، برخی از هنرمندان که افراد زحمت کشی هستند و در هیچ سازمان و صنفی عضو نبودند و یا حتی از سوی سازمان سینمایی به رسمیت شناخته نشدند یا اصناف دیگر، نتوانستند از خدمات بیمه درمانی صندوق استفاده کنند. در حقیقت با موانع تأیید از سوی اصناف و سازمانهای تابعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مواجه شدند، آیا در نظر دارید که راه این هنرمندان باز شود و آنها هم بتوانند عضو صندوق هنر شوند؟
بله. این موضوع یکی از موارد اصلی است که من به آن ورود کردم. اکنون ۸۵ هزار نفر عضو صندوق هنر هستند و از دی ماه سال گذشته بنا به تصمیماتی که بوده روند عضوگیری متوقف شده است که دلایل خاصی هم داشته و باید پالایش اعضای صندوق اتفاق میافتاد. بعضی دوستان معتقد بودند تعداد افرادی که وارد شدهاند یک جامعه کاملی است از صنوف مختلف. به این دلیل به این جمعبندی رسیدند که متوقف شود.
یکی از برنامههای اصلی ما بحث بازشدن فرایند عضوگیری است که از ابتدای آبان ماه امسال انجام خواهد شد. این فاصله یک ماهه که زمان گذاشتم تا شروع شود به این دلیل است که همکارانم بتوانند فرایند عضوگیری را کامل کنند. بهگونهای که ما هم اعضای صندوق را پالایش کنیم. ورود هنرمندان به صندوق به گونهای باید باشد که بهصورت کلی تحت تعریف هنرمند باشند و صنوف مختلف و سیستم وزارت ارشاد آنها را بپذیرد.
به نظر میرسد سیستم شناسایی هنرمندان از سوی سازمانها و اصناف تابعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید اصلاح شود، چون برخی هنرمندان را بهعنوان هنرمند نپذیرفتهاند.
بله قطعاً. جامعه هدف ما تمامی هنرمندان کشور است. بخصوص مناطق محروم و دورافتاده کشور. این عزیزان وقتی میخواهند در این فرایند قرار بگیرند بعضاً هزینههایی برایشان ایجاد میشود ما دنبال فرایندی هستیم که این هزینهها به حداقل برسد. اما در عین حال هم تأییدیههای مورد اعتبار برای این افراد ایجاد شود. ما صندوق خدمت رسان هستیم. افرادی که به ما معرفی میشوند و میخواهند عضو جدید شوند بالاخره باید طی فرمول و فرایندی مشخص شود که دارای مشخصههای هنرمند هستند.
برای همین روی این موضوع باید کار شود تا با توجه به منابع محدودی که در اختیار داریم بتوانیم به همه افراد خدمترسانی کنیم. باید فرایند عضوگیری اصلاح شود تا همه هنرمندانی که در اقصی نقاط کشور هستند، بتوانند در صندوق عضو شوند و جامعه هنرمند با شناسنامه دقیقی باشند. بنابراین آییننامهها و مسیرها و دستورالعملها بازنگری میشود تا انشاءالله همه افرادی که بهعنوان هنرمند و افراد فرهنگی کشور هستند این مسیر را براحتی سیر کنند و عضو صندوق شوند.
صندوق هنر با بودجه محدودی که دارد چگونه میخواهد پاسخگوی جامعه عظیم فرهنگ و هنر باشد؟ آن هم جامعهای که کارشان از نظر قانونی شغل محسوب نمیشود و با مشکلات بسیاری مواجهند و چشم امیدشان به صندوق هنر است. موافقید که اگر مسأله شغل هنرمندان حل میشد مشکلات صندوق هنر هم کمتر میشد؟
جامعه هنری ما بسیار بزرگ هستند و بسیاری از اینها نیازها و مسائلی دارند و رفع مشکل، منابع بالایی میطلبد و شرایط کشور هم محدودیتهای خود را دارد. یکی از رویکردهای جدید و دولت مردمی رفع و حل مسأله است. راه حل پیدا کردن است. قطعاً پیگیری تدوین لایحه شغل هنرمندان و تهیه طرحهایی که بتواند این مسأله را حل کند، در دستور کار است و علاقه خود من هم هست که این مشکل مرتفع شود و با کمک و حمایت وزیر حل خواهد شد.
منابعی در طول سالهای گذشته بوده و این منابع با تخصیصهای بسیار پایینی بوده و خدمات با وجود تلاشهایی که بوده بهصورت حداقلی انجام شده است. اما با توجه به نگاه خاص رئیسجمهوری محترم به این بخش و پیگیری ویژه وزیر فرهنگ تحت عنوان یک بسته حمایتی تخصیص منابع جدید برای انجام حمایتها و تکریم کاملتر از جامعه هنر انجام خواهد شد. یکی از مهمترین دغدغههای جامعه فرهنگی هنری و اعضای صندوق بحث بیمه تأمین اجتماعی و بیمه تکمیلی است.
حدود ۴۰ هزار نفر از اعضا، بیمه تأمین اجتماعی از طرف صندوق هستند و بیش از ۳۰ هزار نفر هم بیمه تکمیلیشان توسط صندوق انجام میشود. با توجه به منابع جدیدی که در راه است، افزایش بیمه شدگان را دنبال میکنیم. برنامه ما این است که ۱۰ هزار نفر دیگر و حتی تعداد بالاتری به بیمه شدگان تأمین اجتماعی اضافه کنیم.
هنرمندان دغدغه بیمه دارند و این مدت برای رفع این مشکل کارهایی انجام شده است اما شما در خصوص ارائه بیمه تکمیلی بهتر به هنرمندان چه اقداماتی انجام خواهید داد؟
بیمه تکمیلی موضوع مهمی است. زمانی من وارد صندوق هنر شدم که وقت چندانی برای تصمیمگیری نبود. اگر فرصت بیشتری داشتم قطعاً کار اساسی در این حیطه انجام میدادم. اما این نوید را میدهم که در سال آینده حتماً یک کار اساسی در مورد بیمه هنرمندان انجام خواهم داد. امسال هم البته ورود کردم و جلسات و مذاکرات متعدد گذاشتم.
مسیری در این صندوق تحت عنوان سامانه بیمانو از سالهای گذشته اتفاق افتاده که از جهاتی بودن آن برای صندوق اهمیت دارد ولی از جهاتی هم بعضی بیمههای بزرگ این فرایند و مسیر را نمیپذیرفتند. این باعث شد که محدودیت بالایی برای مذاکراتمان ایجاد شود. برای سال آینده برنامههایی دارم تا مجوزی بگیریم که همه اعضا بتوانند از طریق صندوق داخلی، بیمه شوند یا با بیمههایی که خدمات وسیع آنلاین و کاملی دارند قرارداد ببندیم. هر چند که بر اساس قوانین پیش رو از چند ماه آینده هم بیمهها بهصورت آنلاین خواهند شد. با توجه به اعتراضاتی که هنرمندان در گذشته نسبت به بیمه داشتند، با بررسیهای جدید بیمه سال گذشته را عوض کردیم و در خدمت بیمهگر جدیدی هستیم.
این بهدلیل محدودیت شدید زمان و بعضی الزاماتی که بود، نتوانستیم این مسأله را کامل حل کنیم اما در همین دو سه روز توانستیم بیمهگر را عوض کنیم و نیز با اینکه هزینههای بیمهگر نسبت به تعرفههای خدمات سال گذشته بیش از ۶۰ درصد در همه بیمهها افزایش یافته بود، اما میزان سهم هنرمندان را افزایش ندادیم. برنامه خاصی هم در حوزه ایجاد درآمدهای پایدار در حوزه اقتصاد فرهنگ و هنر داریم و برای این کار بیمه تجارت نو را در نظر گرفتیم.
بحث اقتصاد فرهنگ و هنر را پیش کشیدید چطور میخواهید ساختار فرهنگی کشور را تقویت کنید؟ هر چقدر هنرمندان بتوانند در حوزه اقتصاد فرهنگ و هنر فعالیت کنند و این حوزه را رونق دهند، کمتر به حمایت احتیاج پیدا میکنند و خودشان بهعنوان فعال عرصه اقتصادی عمل خواهند کرد.
اقتصاد فرهنگ و هنر در این شرایط خاصی که کشور درگیر آن است، قطعاً از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است. یکی از جاهای اساسی که در این زمینه میتواند کمک کند، صندوق اعتباری هنر است. اگر اعضای ما به آن میزان توانمندی بالا برسند دیگر نیازی به حمایتهای بستهای نیست و این بهترین اقدام است. خود هنرمند آنقدر به توانمندی از فعالیت خود برسد، تا درآمدش کفاف تمام نیازهایش را بدهد. ما باید با هنرمندانمان بهگونهای همکاری کنیم تا به آن نقطه برسیم. در صندوق دو تا تعریف را دنبال میکنیم یکی بخش بال اقتصادی صندوق است که خود صندوق به آن میزان توان اقتصادی برسد تا بتواند بر پایه درآمدهای پایدار خود برنامههایش را جلو ببرد.
در این زمینه دو شرکت در حال فعالیتند. که میخواهیم آنها را با روش های اقتصادی جدید تقویت کنیم. شاید انتخاب من توسط آقای وزیر در این مسند بهخاطر تجربیات و تخصص در حوزه اقتصاد بوده است. در این شرایطی که دولت محدودیت منابع دارد ما منابع پایدار را برای صندوق ایجاد کنیم. بخش دوم درحوزه اقتصاد فرهنگ و هنر فرصتهایی را ایجاد کنیم تا جامعه هنرمندان بتوانند بر پایه آن محصولاتشان را در سطح داخلی و بینالمللی به فروش برسانند.
وقتی در هر کشوری حمایت از هنرمندان در اولویت باشد در عرصه بینالمللی هم بازتاب و نماد بالاتری خواهد داشت. در ابتدا من معاونت اقتصاد فرهنگ را در صندوق هنر راهاندازی کردم. با دعوت از گالری دارها و صاحبان ایده در این زمینه و طراحی مسیری که بتوانیم بهصورت بازارهای خرید و فروش مجازی و استفاده از ظرفیتهای بینالمللی، رایزنان فرهنگی و حامیان بزرگ اقتصادی که صاحبان صنایع هستند، وارد این مسیر شوند. یا بهگونهای میتوان فضا را در دولت ایجاد کرد تا اگر تقدیر و تشکری میخواهد بشود از طریق خرید آثار فرهنگی و هنری باشد.
یعنی قانون صرف بودجه یک درصدی سازمانها و نهادهای دولتی در جهت خرید آثار هنرمندان را که اکنون سالهاست به محاق فراموشی سپرده شده و رعایت نمیشود، میخواهید احیا کنید؟
بهگونهای که با قوانین ما همخوانی داشته باشد، جزو اولویتهای ماست. ما بهعنوان دولت موظفیم بستری را فراهم کنیم تا آثار هنرمندان خریداری شود و فقط هم خریدار دولت نباشد. بازاری ایجاد شود تا خرید و فروش اتفاق بیفتد.کارهایی انجام میشود ولی وقتی فعالان حوزه فرهنگ وهنر نمیبینند یعنی کار بسیار پایین یا ضعیف انجام میشود. و باید بهصورت وسیع تری اتفاق بیفتد. از این جهت ساختار را تغییر میدهیم.
معاونت اقتصاد فرهنگ و هنر چه کاری بهطور مشخص انجام خواهد داد؟
راهاندازی بازار خرید و فروش آثار فرهنگی و هنری بهصورت مجازی و با طراحی اپلیکیشنهایی که بهصورت فرایند عملیاتی اقتصادی عمل میکند آن را تدوین و سیاستگذاری کنیم ونیز با کمک وزارت امور خارجه و سفرای کشورهای دیگر و نیز رایزنان فرهنگی برای عرضه محصولات فرهنگی زمینهسازی شود.
سهم هنرمندان شهرستان و مناطق محروم در این بین چقدر است؟ آنهایی که مجبورند هزینه بسیاری بپردازند تا بتوانند در شهرهای بزرگی مثل تهران آثارشان را به نمایش و فروش بگذارند.
کار خوبی را صندوق در سنوات مختلف با رفتن به سفرهای استانی با هدف شناسایی و عضوگیری برای صندوق انجام دادند. بخش اعظمی از اعضای صندوق یعنی بالای ۷۰ درصد از اعضا از استانها و شهرستانها و حتی روستاها هستند. فرصتی در اختیار ما قرار داده در صندوق، بانک اطلاعات جامع از همه ویژگیهای هنرمندان داشته باشیم. یکی از شرکتهای زیر مجموعه ما ایجاد بازار خرید و فروش محصولات فرهنگی هنری است که با این ایده طراحی شده است که برای هر هنرمند غرفهای را در سامانه طراحی کرده تا محصولاتشان را در آن به نمایش بگذارند و افرادی هم آن را میخرند. مهمتر از آن تفاهمنامهای است که با بانک رسالت در حال نهایی کردن هستیم که در هفته آینده مدل اجرایی آن نهایی میشود.
بانک رسالت یکی از مؤسساتی است که نقش مهمی در حوزه مسائل اجتماعی ایفا میکند و شعار اصلیشان در همین زمینه است. بحث توانمندسازی و ایجاد اشتغالهای خانگی. تفاهم ما با دو هدف است یکی بحث تسهیلات ارزان قیمت به هنرمندان است و تا کمتر از یک ماه آینده آغاز خواهد شد. بین ۶۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان با اقساط یک تا سه سال و نرخ کارمزد دو درصد و از همه مهمتر برای حفظ کرامت اعضا حداقل ضمانت را در نظر گرفتیم. بالاترین حدش این است که سفته گرفته شود و تا هفته آینده نهایی میشود و تا ماه آینده عملیاتی خواهد شد.
بانک رسالت سالهاست در بحث هستههای کار آفرینی کار میکند. به این سمت میرویم تا کل اعضای صندوق را وارد هستههایی تحت عنوان هستههای کارآفرینی هنر کنیم. تا بازار خرید و فروش به شکل کامل در آن شکل بگیرد. هنرمند هسته مرکزی میشود و در سامانه که بعداً نامش را اعلام میکنیم، محصولاتشان را عرضه میکنند و عمده فعالیت در خانه انجام میشود.
برخی از هنرمندان اما معتقدند که نیاز به مکانی حقیقی برای عرضه آثارشان دارند. مثلاً هنرمندان شهرستانی معتقدند با ایجاد یک جمعه بازار در شهرشان هم مردم دوباره با خرید آثار هنری مأنوس میشوند وهم هنرمندان فضایی برای فروش آثارشان دارند. آیا درباره فضای حقیقی هم فکری کردهاید؟
این تحولات اخیر در دوره کرونا به همه نشان داد که دنیای کسب و کار در حال تغییر است و قطعاً بیشترین درآمدها در فضای مجازی بوده و بیشترین رونق را در همین دوره کرونا داشتهاند. این حرکت از سمت نگاه اقتصاد سنتی به جدید است. هرچند که ایجاد مکان فرهنگی هم جزو برنامههای وزارت فرهنگ است اما وقتی هنرمند میتواند محصولش را با قیمت بهتر و حجم بیشتر در فضای مجازی و بهصورت بینالمللی بفروشد قطعاً باید به هنرمندان هم آموزش دهیم تا بدانند که درآمد اصلی در همان فضای مجازی است تا در یک جای خاصی و بهصورت محدودی آثارشان را بفروشند.
بهعنوان سؤال آخر چه حمایت های دیگری از هنرمندان در نظر دارید انجام دهید؟
ما تکلیفی را اخیراً دنبال میکنیم و صندوق دبیرخانه بیمه بیکاری هنرمندان شده است و در قانون شامل مجموعه وزارت ارشاد و هنرمندان، وزارت گردشگری و میراث فرهنگی و صداوسیما و سازمان تبلیغات است. قرار است شورایی در روزهای آینده تشکیل شود و صندوق هم دبیر شورا است و بر اساس آن شورا آییننامه و دستورالعملهایی شکل بگیرد. دنبال جذب منابعی هستیم. در قانون ۳۵۰میلیارد تومان پیشبینی شده است که البته ۱۰۰ میلیارد آن جذب شده و راهاندازی شده و باید بر اساس شیوهنامه توزیع کنیم.
انشاءالله اعضای شورا در جلساتی آییننامه را تدوین خواهند کرد و این مسأله ظرف شش ماه آینده انجام خواهد شد. در بحث کار آفرینی هم توافقنامهای با صندوق کارآفرینی امید انجام میدهیم و سقف تسهیلات را افزایش خواهیم داد و اوایل هفته آینده توافقنامه آن به امضا خواهد رسید و از آثار حمایت خواهیم کرد.
در بخش مستمری بگیران هم ۲۷۰۰ نفر هستند که میخواهیم تا ۳۵۰۰ نفر افزایش دهیم تا به کسانیکه از کار افتادگی دارند بتوانیم ماهانه ۴۰۰ هزار تومان پرداخت کنیم. امیدوارم روزی برسد که صندوق محل فعالیت اقتصاد هنر هنرمندان باشد تا محل حمایتهای مالی و بخشهای حمایتی معیشتی به حداقل برسد و هنرمندان به توانمندیهای بالایی برسند و بیشتر برنامهها بر اساس بازار بزرگ اقتصادی باشد.
یکی از کارهای خوبی که صندوق هنر در دوره کرونا انجام داد صدور هنرکارت و واریز مبلغی برای اعضای صندوق بود. آیا در نظر دارید که این رویه ادامه یابد؟
بله صددرصد. هنرکارت و بحث پرداخت کمکهای بلاعوض پایینترین سطح خدمت هنرکارت است. هنرکارت بستر بزرگ ارائه خدمت است. هنرمندان دارای یک هویت مشخص و فصل مشترکی بهنام هنر کارت هستند. این کار خوبی بوده و ما آن را ادامه میدهیم و از قابلیتهای جدید آن رونمایی خواهیم کرد.
یعنی میخواهید آن را ارتقا دهید؟
بله صددر صد. این یک فرصتی است که همه خدماترسانی ما میتواند از بستر هنرکارت باشد. بسیاری از خدماتی که به هنر کارت وصل میشود از جمله خدمات توافقنامه با جاهای مختلف مثل فروشگاههای بزرگ با تخفیفهای ویژه یا مراکز اقامتی بزرگ که انشاءالله توافقنامهاش در هفته آینده به امضا میرسد. مثلاً ۶۰ درصد تخفیف استفاده از مراکز اقامتی در نظر گرفته میشود. حتی استفاده از سینماها و مراکز تفریحی یا فروشگاههای مواد غذایی. یا با وزارت امور خارجه توافق داشته باشیم تا کسانیکه دارای هنرکارت هستند در سفرهای بینالمللی از این کارتها استفاده کنند و در مراکز بینالمللی از تخفیفات خاص استفاده کنند. همه در این بستر است. قطعاً در گام بلندتر در سال آینده زیرساختهایشان را فراهم میکنیم تا خود هنرمندان را در هنرکارت شریک کنیم. سهام شرکت هنرکارت میتواند در آینده بهعنوان شرکت قوی مطرح باشد و هنرمندان میتوانند بهعنوان سهامدار این شرکت باشند و از در آمد آن استفاده کنند. احتمالاً بین یک تا دو سال آینده به نقطه مطلوب برسیم.
مدیرعامل صندوق اعتباری هنر: امیدوارم روزی صندوق هنر محل فعالیت اقتصاد هنر باشد تا حمایت مالی