درباره جدال تلویزیون با شبکه نمایش خانگی؛ نقد رقیب یا حذف رقیب؟

شبکه نمایش خانگی مثل هر مدیومی واجد نقاط ضعف و قوت است و منتقدان سینما بویژه در یک سال اخیر نقدهای جدی به سطح کیفی این آثار داشتند و بر ضرورت ارتقای کیفی آن تأکید کردند.

اما مدتی است که تلویزیون با تولید گزارش‌های متعدد در بخش‌های مختلف خبری با برجسته کردن مسائلی مثل فساد اخلاقی، ترویج بی‌بند و باری و عشق مثلثی به هجمه شدید علیه شبکه نمایش خانگی می‌پردازد که به نظر می‌رسد بیش از آنکه برآمده از دغدغه‌های فرهنگی و هنری باشد، زمینه‌سازی و تأثیرگذاری بر افکار عمومی برای القای این نگاه است که متولیان این شبکه نمایشی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، صلاحیت لازم برای مدیریت و نظارت بر این بخش را نداشته تا مقدمات لازم برای تفویض تولیت این بخش به صدا و سیما فراهم شود. در نقد این نقد باید چند ملاحظه را در نظر گرفت و به یاد آورد. یکی اینکه خود تلویزیون بسیاری از کارگردان‌هایی را که سریال‌های پرمخاطب برای این رسانه تولید کرده بودند مثل حسن فتحی، رضا عطاران، پیمان قاسمخانی و.. را از خود گریزان کرده و همان تربیت شدگان سیما امروز از این رسانه فرار کرده و به شبکه نمایش خانگی پناه آورده‌اند. همان‌هایی که سریال‌های طلایی برای تلویزیون ساخته اند یا به آن دعوت نمی‌شوند یا حاضر به همکاری مجدد با آن نیستند. ضمن اینکه در شبکه نمایش خانگی آثار ارزشمندی ساخته شده که می‌تواند معیار و الگوی وزارت ارشاد برای تولید نمایش خانگی باشد مثل سریال شهرزاد که یک نقطه عطف در شبکه نمایش خانگی بود.

حالا سال‌هاست که تلویزیون بجز مجموعه پایتخت و چند نمونه معدود دیگر نتوانسته رضایت مخاطبان انبوه را جلب کند نمی‌تواند با غر زدن به رقیب و تخریب آن برای خود اعتباری کسب کند. زمانی سریال‌هایی در تلویزیون تولید می‌شد که خیابان‌ها را خلوت می‌کرد و این رسانه بهتر است به جای آسیب شناسی جهت‌دار شبکه رقیب به آسیب شناسی توانمندی‌های خود در عرصه نمایشی بپردازد و ببیند چه شد که سال‌هاست تلویزیون نتوانسته با سریال‌هایش خیابان‌ها را خلوت کند. از سوی دیگر اگر این نقد و آسیب شناسی‌ها در جهت تلاش برای تبدیل تلویزیون به متولی شبکه نمایش خانگی است باید فارغ از این مسأله و بدون لج و لجبازی‌های صنفی و نهادی به قوانین موجود درباره نظارت و نمایش فیلم‌های ویدئویی رجوع کند.

براساس آیین نامه تولید و تأمین برنامه‌های ویدئویی و ماده یک آن، «تولید هر برنامه ویدئویی با مجوز ساخت از جانب اداره کل نظارت و ارزشیابی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت می‌گیرد. فیلم‌هایی که بدون مجوز فوق تهیه شود اداره کل مذکور می‌تواند از پذیرش جهت بازبینی و صدور پروانه نمایش خودداری کند. همچنین در ماده ۵ این آیین نامه آمده است تولید و تهیه برنامه‌های ویدئویی باید صرفاً توسط مؤسسات سمعی و بصری دارای مجوز فعالیت اداره کل نظارت و ارزشیابی یا تهیه‌کنندگان فیلم دارای کارت حرفه‌ای صورت گیرد. ضمن اینکه شبکه نمایش خانگی نسبت به صدا و سیما که محل همیشگی و سنتی نمایش سریال بود، از فضای بازتری برای پرداخت به سوژه‌های خاص برخوردار است و موضوعاتی که صدا و سیما به‌دلیل بودجه یا برخی ملاحظات و خط قرمزها نمی‌تواند به آنها بپردازد در شبکه نمایش خانگی مورد توجه کارگردانان قرار می‌گیرند. شبکه نمایش خانگی قطعاً واجد ضعف‌ها و کاستی‌های جدی است اما این کاستی‌ها باید در بستر قانونی آن و با نظارت خود وزارت ارشاد صورت بگیرد نه رقیب آن!