«جهان‌صنعت» به بهانه روز خبرنگار به دغدغه‌های معیشتی و حقوقی آنها پرداخت
1 دقیقه خوانده شده
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خبرنگاران و رسانه و به نقل از جهان صنعت؛ مهدیه بهارمست- امروز ۱۷ مرداد ۱۴۰۳، به رسم هر سال روز روزنامه‌نگاران است. امروز روزی است که می‌توانیم از مشکلات خود در روزنامه بنویسیم. در حوزه اجتماعی ما خبرنگاران در واقع ۳۶۵روز از سال را به مشکلات کمبود دارو و بیماران، کارگران، مسکن، زندانیان، کودکان کار، زنان آسیب‌دیده، معضلات شهری مانند آلودگی هوا و ترافیک، مشکلات بخش‌خصوصی و ورشکستگی بسیاری از کارخانه‌ها و تعطیلی خط تولید داروها و داروخانه‌ها، بیکاری جوانان فارغ‌التحصیل و تعرفه‌های پزشکی اختصاص می‌دهیم. حال تنها یک روز با فراغ دل و آزادگی به مشکلات خودمان که از فقدان امنیت معیشتی گرفته تا فقدان امنیت شغلی و حرفه‌ای است، می‌پردازیم. ۳۶۵روز در خشکسالی، قحطی، سیل و زلزله هستیم اما تنها در یک روز می‌توانیم از پرونده‌های بازشده در دادسراهای مختلف با شما مخاطبان محترم «جهان‌صنعت» بنویسیم. در حالی ۳۶۵روز از سال را پیگیر مطالبات بیماران، کمبود دارو و مرگ آنها هستیم که عزیزان خودمان هم بر تخت بیمارستان با مرگ و زندگی دست و پنجه نرم می‌کنند. ما ۳۶۵روز از دستمزدهای معوق کارگران می‌نویسیم اما بعضی همکارانمان در رسانه‌های دیگر ماه‌هاست که هیچ حقوقی دریافت نکرده‌اند. ما ۳۶۵روز از خودکشی رزیدنت‌ها و پزشکان می‌نویسیم اما در سکوت برای خودکشی همکارانمان سوگواری می‌کنیم. ۳۶۵روز از نگرانی کارگران برای تعطیلی کارخانه‌ها و بیکاری آنها می‌نویسیم اما با یک توقیف، خودمان بارها جان به لب شده‌ایم. ۳۶۵روز دغدغه‌های ریز و درشت شما مردم شریف را با مسوولان مختلف از سازمان و وزارتخانه‌های مختلف در میان گذاشتیم اما نوبت به خودمان که می‌رسد، توهین‌ها و تحقیرها به سویمان روانه می‌شود. هرکس مبلغ مزدمان را می‌شنود، فکر می‌کند دیوانه‌ایم! شاید هم دیوانه‌ایم اما شوق رساندن صدای لرزان شما، مردم شریف ایران به مدیران دولتی جان تازه‌ای در رگ‌های ما می‌دمد. با اینکه گاها در برابر مشکلات تنها هستیم اما به امید شما با مشکلات می‌جنگیم و همچنان می‌نویسیم اما گاهی این نوشتن برای ما هم خطراتی دارد. به عقیده بسیاری از کارشناسان حقوقی روزنامه‌نگار در هر حوزه‌ای که کار می‌کند باید از تعرض مصون بماند. نه اینکه روزنامه‌نگار با انتشار یک عکس، گزارش و یادداشت پاسخگوی مراجع قضایی شود. با این حال امروز را به تمام همکارانم که در این روزهای سخت و تلخ همچنان از دغدغه مردم می‌نویسند، تبریک می‌گویم و همواره راهشان سبز و قلمشان مانا باد.
حق و حقوقی که خبرنگاران ندارند!
کامبیز نوروزی، حقوقدان با اشاره به فقدان امنیت شغلی و قضایی خبرنگاران به «جهان‌صنعت» گفت: مسلما عملکرد دولت‌ها می‌تواند بر شغل خبرنگاری تاثیر بگذارد. بیش از ۱۵سال است که دغدغه دولت‌ها شغل خبرنگاری نیست اما فشار کار روز‌به‌روز بر آنها تنگ‌تر می‌شود. این در حالی است که سیاستگذاران کشور باید بدانند در حال حاضر جهان رسانه با وجود تکنولوژی‌های که در عرصه ارتباطات رخ داده، کاملا دگرگون شده است. به همین خاطر روش‌های مانند ایجاد فشار روی روزنامه‌نگاران و رسانه‌ها تاثیری ندارد بنابراین اینگونه روش‌های قدیمی ممیزی اثرات خود را در نظام جدید ارتباطات از دست داده است.
وی افزود: به نظرم مهم‌ترین چالش دولت‌ها در ایران، از جمله دولت آقای پزشکیان، بحث شفافیت و گردش آزاد اطلاعات است. معمولا دولت‌ها در ایران گرایشی به انتشار اطلاعات ندارند و از اینکه اطلاعات مختلف در زمینه‌های کارهای مختلف دولت منتشر شود، استنکاف دارند و مانع این مساله می‌شوند که رسانه‌ها به این اطلاعات دسترسی پیدا کنند. دولت چهاردهم هم چالش بزرگی در این زمینه دارد و باید صریح و قاطع سمت آزادی اطلاعات حرکت کند و تمهیداتی بیندیشد تا تمامی وزارتخانه‌ها، سازمان‌های دولتی و شرکت‌ها اطلاعات خود را فورا منتشر کنند.
این حقوقدان رسانه در بیان روش‌های رفع این چالش‌ها می‌گوید: روش ساده‌ای دارد. در دولت دستگاه‌هایی مثل وزارت اطلاعات، وزارت دفاع و… وجود دارند که قاعدتا باید اطلاعاتشان محرمانه بمانند اما اخبار و اطلاعات سایر دستگاه‌ها قابلیت محرمانگی بسیار کمی دارد. راهکار این است که اطلاعات این وزارتخانه‌ها به سادگی منتشر شود و هر خبرنگاری که به این وزارتخانه‌ها مراجعه کرد و اطلاعاتی خواست، فورا در اختیار او قرار دهند.
به عنوان مثال فلان قرارداد عمرانی چه محتوایی دارد و چگونه منعقد شده است. در حال حاضر کسی درباره قراردادهای سازمان خصوصی‌سازی، شستا، صندوق بازنشستگی و… اطلاعات دقیقی ندارد، در حالی که این سازمان‌ها سرمایه مردم را در اختیار دارند و می‌دانیم که فسادها و سوءمدیریت‌های بزرگی رخ داده است.
او ادامه داد: البته قانون دسترسی به اطلاعات هم در این زمینه موجود است.
اگرچه این قانون بسیار ضعیف است ولی همین قانون را هم دولت دوازدهم و سیزدهم اجرا نکردند. اگر دولت اطلاعات را منتشر کند یا اجازه دسترسی اطلاعات به خبرنگاران دهد فضای افکار عمومی را بهتر و روشن‌تر می‌تواند مدیریت کند و مانع این مساله می‌شود تا جریان‌های رقیب با مطرح کردن اخبار دروغ برای دولت مشکل ایجاد کند.
نوروزی با اشاره به اینکه روزنامه‌نگاران نیز باید درخصوص انتشار خبر در رسانه‌ها و فضای مجازی اصول و موازین حرفه‌ای را رعایت کنند، بیان کرد: معمولا خبرنگاران حرفه‌ای در انتشار اخبار، تنظیم گزارش‌ها و مصاحبه‌ها ملاحظات قانونی را رعایت می‌کنند اما برخی دیگر با بی‌دقتی مطالبی را منتشر می‌کنند تا بهانه‌جوها، از این قضیه سوءاستفاده و اتهامی به آنها وارد کنند. گاهی اوقات دوستان خبرنگار در شبکه‌های اجتماعی مطالبی را با بی‌توجهی منتشر می‌کنند که همان مطلب به ضررشان تمام می‌شود.
این حقوقدان با اشاره به کاهش شدید امنیت حرفه‌ای خبرنگاران بیان کرد: متاسفانه خبرنگاران در معرض خطر خسارت مختلفی هستند. امنیت شغلی ذیل یک عنوان کلی‌تر به نام ثبات شغلی است. امنیت شغلی به روابط بین روزنامه‌نگار و کارفرما برمی‌گردد که در این مفهوم ضوابط و قواعد کار مورد بحث است.
مثل برخورداری از مزایا، مصونیت از اخراج، مرخصی‌ها، حقوق پیش‌بینی شده در قانون کار و… از عمده‌ترین مسائل مطرح در ذیل عنوان امنیت شغلی است. در مفهوم امنیت حرفه‌ای مقصود محفوظ ماندن روزنامه‌نگار از تعرض به سبب انجام وظیفه حرفه‌ای است. روزنامه‌نگار در هر حوزه‌ای که کار می‌کند باید از تعرض مصون باشد. به عنوان نمونه روزنامه‌نگار یک عکس، گزارش و یادداشت منتشر می‌کند و به واسطه آن باید پاسخگوی مراجع قضایی باشد بنابراین در بحث امنیت حرفه‌ای مهم‌ترین حقوق اساسی روزنامه‌نگاری مطرح می‌شود.
وی درخصوص اینکه روزنامه‌نگاری در ایران روز های بسیار سخت و بحرانی را می‌گذرانند، افزود: در حال حاضر وضعیت اقتصادی روزنامه‌ها و برخی خبرگزاری‌های خصوصی از مرز بحران گذشته است. همین امر منجر به عدم رعایت دستمزد کافی برای آنهاست. این روز ها انگیزه باقی ماندن روزنامه‌نگارهای جریان اصلی که در بخش‌خصوصی کار می‌کنند، واقعا علاقه عمیق درونی آنهاست وگرنه از لحاظ اقتصادی درآمد یک روزنامه‌نگار کفاف خانوار که هیچ، کفاف یک نفر را نمی‌دهد و نمی‌توانند زندگی‌شان را بچرخانند و مدام در معرض انواع خطرها و استرس‌ها و فشار‌ها هستند. دستمزد روزنامه‌نگاران به صورت مضحکی کم است. حتی بسیاری از آنها بیمه درمانی هم ندارند. اخراج نیز به سادگی رخ می‌دهد. در واقع وقتی یک مجموعه‌ای در وضعیت بحران قرار می‌گیرد، تمام اعضای آن نیز درگیر می‌شوند.
نوروزی حقوق اساسی مطبوعات را به شش دسته تقسیم کرد و گفت: این حقوق عبارتند از حق آزادی انتشار، حق استمرار انتشار، حق کسب خبر، حق انتشار خبر و حق امنیت حرفه‌ای و در آخر حق دادرسی خاص که البته با رای دیوانعالی این حق هم منتفی شد. این چهار حق اول دچار اختلال کارکردی گسترده شده است بنابراین بر امنیت شغلی در نشریات و روزنامه‌نگاری مستقل اثر گذاشته و امنیت شغلی از بین رفته و امنیت حرفه‌ای هم کم شده است. به نظرم دوستانی که در این وضعیت دشوار و پرمخاطره همچنان به حرفه روزنامه‌نگاری می‌پردازند، باید مورد تمجید قرار گیرند البته امیدوارند آنها این حرفه را رها نکنند.
لینک کوتاه: http://khabarnegaranvaresane.ir/?p=17764
About Author
