مخالفت با فعالیت شبکه های برون مرزی ایران به خاطر آرمان ضدامپریالیستی آن هاست

دکتر الهه نوری غلامی زاده معتقد است گفتمان غرب با در اختیار داشتن انواع شبکه های ارتباطاتی درصدد بوده اذهان جهانیان را تسخیر و تصویری ساختگی و نادرست از واقعیت های کشورهای مختلف جهان، خصوصا کشورهای دارای آرمان ضدامپریالیستی ارائه دهد.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خبرنگاران و رسانه و به نقل از پایگاه اطلاع رسانی معاونت برون مرزی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران؛ دکتر الهه نوری غلامی زاده استاد سیاست و اقتصاد آمریکای لاتین در دانشگاه تهران، کارشناسی ارشد را در رشته مطالعات آمریکای لاتین و دکترای خود را در رشته مطالعات آمریکای شمالی از دانشکده مطالعات جهان کسب کرده و از این جهت راهنمای ارزشمندی برای بررسی تحولات رسانه ای در کشورهای نیمکره غربی است. به ویژه در خصوص آمریکای لاتین که به صورت طبیعی اطلاعاتی کم و تحلیل های کمتری از آن دریافت می کنیم. از این رهگذار، توجه به نقش شبکه برون مرزی هیسپان تی وی در مجموعه معاونت برون مرزی صداوسیما نیز جالب توجه و محل تحقیق است. گفت و گوی با دکتر نوری در خصوص رسانه در قاره امریکا و نقشی که ایران باید داشته باشد از نظر می گذرد:
شبکه های برون مرزی ایران در قاره امریکا چه تاثیری در افزایش قدرت بازدارندگی کشورمان دارند؟
رسانه در دنیای کنونی بسیار تاثیرگذار است به گونه ای که بسیاری از وقایع جهان در اثر تصویرسازی ها و بازنمایی های رسانه ای شکل می گیرند. گفتمان انقلابی و مقاومت محور ایران که پس از انقلاب اسلامی موجب ایجاد روندی جدید علیه گفتمان غرب و سلطه محور شده است، دهه هاست که از جهت گیری و خصومت رسانه ای در امان نمانده است.
واضح است که گفتمان غرب با در اختیار داشتن انواع شبکه های ارتباطاتی درصدد بوده است که اذهان جهانیان را تسخیر و تصویری ساختگی و نادرست از واقعیت های کشورهای مختلف جهان، خصوصا کشورهای دارای آرمان ضد-امپریالیستی، ارائه دهد.
اینجاست که اهمیت شبکه هایی چون هیسپان تی وی و پرس تی وی آشکار می شود. ایران با استفاده از این ابزارهای ارتباطی نه تنها علیه گفتمان سلطه و ظلم مقابله می کند، بلکه با تبیین صحیح آرمان های انقلابی و محور مقاومت، راه را بر پیشروی هر چه بیشتر گفتمان ظلم و استثمار سد می کند و در نتیجه می توان این دو شبکه را بازوهای دیپلماسی عمومی ایران در عرصه ترویج آرمان مقاومت و افزایش قدرت بازدارندگی نامید.
چگونه می توان بر تاثیرگذاری شبکه های برون مرزی ایران در میان ملت های دیگر جهان افزود؟
در این زمینه باید بر حوزه مخاطب شناسی تمرکز کرد و از کارشناسان مناطق مختلف جهان بهره گرفت. هر یک از کشورهای مختلف جهان دارای طیف ها و گروه های اجتماعی و حتی رسانه های مختلفی هستند که شناسایی افراد، نخبگان و اجتماعات سیاسی تاثیرگذار و ارائه گفتمان رسانه ای قابل قبول برای آنان تنها با کمک کارشناسان این مناطق امکان پذیر است.
با توجه به مطالعات شما در بخش های مختلف جهان، نقش تکثر شبکه های برون مرزی به زبان های گوناگون را چگونه می بینید به ویژه در راستای اقناع افکار عمومی؟
تاثیر بر افکار عمومی مناطق مختلف جهان نیازمند مخاطب شناسی است و اولین ابزار تعامل و برقراری ارتباط با مخاطبان در هر منطقه از کره زمین، زبان است. تنها با تولید محتوا به زبان مخاطب است که می توان شرایط زیستی، ذهنی و روانی خویش را با مخاطب در میان گذاشت و وی را با خویش همراه کرد.
این شبکه ها با تولید محتوا به زبان کشورهای هدف در گام اول صحیح عمل کرده اند، اما باید توجه داشت که شرط ماندگاری و بقای این بازوهای رسانه ای، تمرکز بر تولید محتوای هوشمندانه تر است. لازمه این کار علاوه بر جلب حمایت های بیشتر از سازمان های مختلف داخلی و آشنایی با برنامه های آنان، بلکه استفاده از کارشناسان خبره هر منطقه برای گسترش تاثیر بر جامعه هدف است.
با این رویکرد چگونه می توان از رسانه های برون مرزی چون هیسپان تی وی و پرس تی وی و… بیشترین استفاده را در راستای پیشبرد سیاست خارجی و برنامه های راهبردی ایران بُرد؟
داشتن برنامه جامع و تعیین اهداف کوتاه مدت و بلند مدت، بهترین راه برای استفاده حداکثری از شبکه های برون مرزی است. طبعا گفتمان مقاومت محور ایران اسلامی با هجمه های رسانه ای بسیاری مواجه است. ضمن پاسخ هوشمندانه به هجمه های خبری روزانه نباید از اهداف بلند مدت مانند تربیت کارشناسان خبره در عرصه دیپلماسی رسانه ای غافل شد.
استفاده از تجارب انباشته فعالان رسانه ای، بهره گیری از نظرات اساتید و تحلیلگران سیاسی و تشکیل اتاق های فکر برای مقابله هماهنگ و غیره نیز باید مد نظر باشد. چرا که این اهداف کوتاه مدت و بلندمدت در قالب یک برنامه جامع می توانند به پیشبرد یک دیپلماسی هوشمندانه کمک کنند که همسو با فعالیت های نظام جمهوری اسلامی ایران و همراستا با برنامه های دولت حاکم باشد.
در همین راستا، تحولات سریع جهان مانند انتخابات امریکا و تحولات غرب آسیا به ویژه عراق چگونه باید در رادیو وتلویزیون های برون مرزی بازنمایی شود؟
در خصوص بازنمایی تحولات سریع و روزانه جهان باید اهداف کوتاه مدتی تعریف کرد که در راستای اهداف بلند مدت و جامع پیش برود. در خصوص ایالات متحده که در حال حاضر به زعم برخی کارشناسان بین الملل دوره افول ابرقدرتی را طی می کند، باید توجه داشت که فرایند این افول در قالب وقایع گوناگون و به صورت تدریجی نمایان می شود که انتخابات اخیر نمونه ای از این وقایع بود.
در این موارد، ارائه تصویر واقعی و انتقادی از آنچه بر این کشور می گذرد کافیست تا نشان دهد که ایالات متحده فقط نقاب پر زرق و برق فیلم های هالیوودی و رسانه های سلطه محور نیست، بلکه مجموعه ای از تحولات سیاسی گوناگون است که پرده از چهره بی نقاب آن بر می دارند.
نگاه به تحولات عراق و فعالیت های نظامی رخ داده در این کشور از جمله تاسیس پایگاه های نظامی متعدد توسط ایالات متحده خود واقعیتی است که نقاب دیگری از چهره بت آمریکایی برمی دارد. البته معتقد هستم که در خصوص تحولات کشورهایی چون عراق و سوریه باید از نقش فعالان رسانه ای خودمان در عرصه تولید محتوا در زمینه فعالیت های ایران هم نباید غافل شد. زیرا این قبیل بازنمایی های رسانه ای توسط کارشناسان داخلی نه تنها در مقابل تولید گفتمان متخاصم می ایستد، بلکه نقاط ضعف و قوت عرصه های فعالیت کشور را نیز آشکار می سازد.
گریزی به تلویزیون هایی مانند سی ان ان و بی بی سی داشته باشیم. آنها چه تاثیری در پیشبرد دیپلماسی عمومی کشورهای غربی ایفا می کنند و صداوسیما چگونه باید با آنها مقابله کند؟
این رسانه ها که عمده سرمایه گذاران شان را‌ طرفداران یا حامیان سیاست های هژمونیک ایالات متحده و اسرائیل تشکیل می دهند، بزرگ ترین مروجان دیپلماسی برآمده از دل امپریالیسم غربی هستند. برای مثال سی بی اس و ان بی سی جزو اولین شرکت های رسانه ای حاضر در آمریکای لاتین بودند و سی ان ان از سال ۱۹۹۷ با تولید محتوای ۲۴ ساعته به زبان اسپانیایی درصدد انتشار محتوای تولید شده در ایالات متحده علیه جنبش های چپ و ایده آل های مقاومت محور منطقه امریکای لاتین است که تبعات آن نه تنها تاثیر منفی بر تولیدات محتوای داخلی این منطقه دارد، بلکه موجب موج های عظیم مهاجرت لاتین تبارها به آمریکا نیز شده است.
مسلما این نوع از دیپلماسی عمومی از مناطق دیگر جهان خصوصا غرب آسیا نیز غافل نیست و تولید محتوای جهت گیرانه و جعلی حتی به زبان اصلیِ کشورهای منطقه و ترویج آن در شبکه های اجتماعی و رسانه ای این منطقه در دستورکار این نوع دیپلماسی قرار دارد.
در مقابله با این چنین روندی باید در دو محور فعالیت کرد؛ هم در جهت تولید محتوای مبتنی بر منافع ملی به زبان اصلی و سایر زبان های خارجی اقدام کرد هم در مواردی به این اقدامات پاسخ قاطع داد و گاهی از طریق افشای این سیاست های سوگیرانه و گاهی از طریق ریشه کن کردن شبکه انتشار این گونه محتواهای سوگیرانه و مغایر با منافع ملی.

مجموع بهترین رهیافت برای فعالیت رسانه های برون مرزی ایران کدام است؟
بهترین رهیافت را تعیین برنامه جامع و تشکیل اتاق های فکر برای اتخاذ اقدام درست در هر شرایط می دانم. به بیان بهتر، همه می دانیم که فعالیت رسانه ای در چارچوب ها و قالب های گوناگونی قرار می گیرد و در هر شرایط باید به اقتضای موقعیت پیش آمده رفتار کرد. برای مثال در زمانی که هجمه های خبری و تحلیلی خصمانه و جهت گیرانه علیه منافع ملی ایران وجود دارد، باید بر مبنای تشکیل شبکه هایی برای افشاگری و مقابله به مثل عمل کرد، زیرا منافع ملی کشور در خطر است. اما در مواردی هم که مبتنی بر ترویج سبک زندگی ایرانی و فعالیت های اجتماعی است می توان بر تولید محتوای سرگرمی به زبان مقصد متمرکز شد. در مواردی هم که انتشار موارد اطلاعاتی-امنیتی موجب ضربه به منافع ملی و اذهان عمومی می شود، باید راهبرد سکوت و بی اعتنایی را در پیش گرفت. در مجموع بهترین رهیافت عملکرد هوشمندانه مبتنی بر یک برنامه جامع است.