چگونه با ساختار موازی روایت کنیم

خواندنی‌ترین ساختار روایی

وقتی چند داستان مستقل را تعریف می‌کنید که در انتها به یک نقطه‌ی مشترک می‌رسند، شما از ساختاری به نام ساختار موازی استفاده کرده‌اید. در روایت با ساختار موازی، در ابتدا به نظر می‌آید که هر داستان، خط داستانی مستقل خود را دارد و شامل شخصیت‌ها، موقعیت‌ها و موضوعاتی است که با سایر داستان‌ها متفاوت هستند. اما مخاطب با خواندن متن، به تدریج متوجه ارتباط این داستان‌ها می‌شود. شما به مرور تعامل بین شخصیت‌های داستان‌های مختلف را آشکار می‌کنید یا یک اتفاق مشترک در داستان‌ها را روایت می‌کنید. به این ترتیب مخاطب، از ارتباط بین داستان‌ها آگاه می‌شود.

مخاطب، وقتی یک داستان با ساختار موازی را می‌خواند، دائم به دنبال کشف کردن ارتباطات بین داستان‌ها است. به همین دلیل اگر شما به درستی، این ساختار را به کار بگیرید، گزارش تحقیقی خواندنی خواهید داشت.

ساختار موازی در گزارش تحقیقی

برای استفاده از ساختار موازی در گزارش تحقیقی خود، باید نقطه‌ی اتصال نهایی همه‌ی داستان‌ها، همان سوژه‌ی تحقیقی شما باشد. برای مثال اگر سوژه‌ی شما، رانت‌خواری در فرایند پرداخت وام در یک بانک است، می‌توانید داستان افرادی را روایت کنید که به علت رانت خانوادگی با یک مدیر بانکی یا رشوه دادن به او، خارج از نوبت یا بدون اخذ مدارک لازم، وام‌های هنگفت دریافت کرده‌اند و یک شبه به ثروتی نجومی دست پیدا کرده‌اند.

روایت موازی، به دو روش انجام می‌شود. در روش اول برای روایت داستان‌های کوتاه، شما می‌توانید داستان‌ها را با یک ضرب‌آهنگ سریع و با استفاده از جملات کوتاه، پشت سرهم تعریف کنید. اما اگر داستان‌های شما، طولانی هستند باید از روش دیگری استفاده کنید. چراکه اگر مخاطب بلافاصله، چند داستان طولانی را بخواند، یقیناً خسته می‌شود و متن شما را رها می‌کند. برای جلوگیری از این اتفاق، شما می‌توانید به جای این‌که یک قصه را تمام کنید و بروید سراغ قصه بعدی، داستان‌ها را تنیده در هم روایت کنید. یعنی یک داستان را تا قبل از رسیدن به نقطه‌ی اتصال نهایی داستان‌ها، روایت و سپس داستان جدیدی را مطرح کنید و به همین ترتیب تا قصه‌ی آخر پیش بروید و در انتها، آن نقطه‌ی اتصال را روایت کنید. با این کار مخاطب تا پایان روایت با شما همراه می‌شود تا از نتیجه‌ی اتفاقات داستان‌ها، آگاه شود.

برای مثال اگر سوژه‌ی شما، فساد در فرآیند اهدای عضو است، می‌توانید داستان خانواده‌های مختلفی را روایت کنید که به دلیل نرسیدن یک عضو حیاتی، یک نفر از عزیزان خود را از دست داده‌اند و در انتها از علت نرسیدن عضو به همه‌ی آن‌ها، یعنی رانت‌خواری در فرایند اهدای عضو، پرده‌برداری کنید.

ساختار موازی، تیغی دولبه

ساختار موازی مانند یک تیغ است که هر دو لبه‌ی آن تیز است. روایت با ساختار موازی، می‌تواند گزارش شما را به خواندنی‌ترین شکل ممکن تبدیل کند اما در استفاده از این ساختار باید دست به عصا عمل کنید. چراکه اگر آن را به درستی به کار نگیرید، یک متن پراکنده خواهید داشت که مخاطب را کلافه می‌کند. این کلافگی باعث می‌شود کسی که متن شما را می‌خواند یا خیلی زود آن را رها کند یا اگر آن را تا انتها مطالعه کرد، نتواند نتیجه‌گیری کند. البته این حساسیت، نباید شما را از این ساختار بترساند. به نحوی‌که عطای آن را به لقایش ببخشید و قید استفاده از آن را بزنید. چراکه با دقت و تمرکز کافی و هم چنین تمرین مستمر، حتما در استفاده از این ساختار ممهز خواهید شد.

تسلط بر ساختار موازی

برای این‌که بتوانید به خوبی با ساختار موازی، داستان خود را روایت کنید، باید زمان زیادی برای متن خود صرف کنید. اگر وقت کافی برای نگارش متن ندارید، در حالت کلی باید گزارش تحقیقی را رها کنید؛ چراکه گزارش تحقیقی، هیچ‌گاه سریع آماده نمی‌شود. بنابراین اگر می‌خواهید وارد دنیای روزنامه‌نگاری تحقیقی شوید، از همین ابتدا باید خود را آماده کنید که هر گزارش، ممکن است از شما زمان زیادی بگیرد. این زمان گذاشتن برای نگارش یک گزارش تحقیقی با ساختار موازی، دو چندان خواهد شد. در زمان نگارش متن، بعد از هر پاراگراف، متن را از اول بخوانید و آن را ارزیابی کنید. مطالعه‌ی رمان‌هایی که از این ساختار استفاده کرده‌اند به شما برای مسلط شدن به روایت با ساختار موازی کمک می‌کند. شما می‌توانید از رمان اطلس ابر اثر دیوید میچل شروع کنید. در این مسیر، هیچ چیز مهم‌تر از استمرار نیست. مطالعه‌ی روزانه‌ی این رمان‌ها، شما را به یک راوی قوی تبدیل خواهد کرد.

روایت با ساختار موازی

سومین و مهم‌ترین مرحله در تنظیم یک گزارش تحقیقی، روایت داستان سوژه است. شما برای این‌که بتوانید داستان خود را به خوبی روایت کنید، در قدم اول باید با انواع ساختارهای روایی و کاربرد آن‌ها در گزارش تحقیقی آشنا شوید. یکی از این ساختارها، ساختار موازی است. در این ساختار، شما چند داستان مستقل را روایت می‌کنید که یک نقطه‌ی اشتراک دارند و آن، سوژه‌ی شماست. این نوع روایت دو اثر بر روی گزارش شما دارد: اولاً متن شما خواندنی‌تر می‌شود؛ چراکه مخاطب، دائم دنبال ارتباط بین داستان‌ها می‌گردد و به همین دلیل خواندن متن شما را تا پایان ادامه می‌دهد. ثانیاً اثرگذاری متن شما بیش‌تر می‌شود؛ زیرا وقتی که بعد از کنکاش‌های فراوان، به ارتباط بین داستان‌ها پی می‌برد، سوژه‌ی شما را می‌یابد و کاملاً آن را درک می‌کند. برای این نوع روایت، بهتر است داستان‌ها را در هم‌تنیده بیان کنید و مشت خود را از همان ابتدا برای مخاطب باز نکنید. از سوژه‌ی اصلی که نقطه‌ی اتصال داستان‌ها است، در پایان متن رونمایی کنید.

در شروع کار برای روایت با ساختار موازی، به احتمال زیاد، متن‌های خوبی نخواهید نوشت. اما ناامید نشوید و مطالعه و تمرین مستمر را در برنامه‌ی روزمره خود قرار دهید. بعد از چند ماه خواهید دید که کاملاً به این نوع روایت مسلط هستید و گزارش‌هایتان با استقبال و اثرگذاری بیش‌تری روبه‌رو می‌شوند.

ساختارهای جذاب زیادی برای روایت وجود دارند که در مقالات بعدی به انواع دیگری از ساختارهای روایی خواهیم پرداخت.

لینک کوتاه: http://khabarnegaranvaresane.ir/?p=14922