خبرنگار پیشکسوت ایرنا: خبرنگاران صداقت داشته باشند

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خبرنگاران و رسانه و به نقل از ایرنا؛ جواد صالحی در سال ۱۳۴۷ وارد آژانس خبری پارس شد، همان آژانسی که بعدها تبدیل به خبرگزاری جمهوری اسلامی شد. بعد از یک دوره مقدماتی به بخش عکاسی این آژانس رفت و در سال ۱۳۵۶ خبرنگار این آژانس شد. وی در سال ۱۳۸۳ از ایرنا بازنشست شد. گفت و گوی کوتاه ایرنا با صالحی در ادامه می‌آید:

ایرنا: از خودتان بگویید…

صالحی: سال ۱۳۴۷ زمانی که خبرگزاری در میدان ارگ بود، وارد سازمان شدم. پس از طی یک دوره مقدماتی، به عکاسی رفتم. روزها ساعت ۱۱ به آنجا می‌رفتم و ساعت ۲ هم خبرگزاری تعطیل می‌شد. رئیس آن بخش، آقای قدیری بود که همیشه به نحوه حضور من اعتراض داشت. ایشان می‌گفت: ما اینجا رئیس که نیاوردیم اما این آقا اینجا آمده و رئیس ما شده است. من خودم ساعت ۷ صبح می‌آیم اما ایشان ساعت ۱۱ می‌آید. اینگونه بود که مرا از عکاسی بیرون کردند و به بخش دیگری به اسم نظارت و پیگیری فرستادند.

این ماجرا مربوط به همان قبل از انقلاب بود؟

بله، همان سال های نخست استخدام در قبل از انقلاب. بعد از عکاسی به اداره نظارت و پیگیری رفتم که رئیس آن، شخصی به نام آقای کمالی بود که بعدا مدیرکل خبرگزاری شد. ایشان به من گفت: هر اتفاقی که در محل کار می‌افتد، باید به من گزارش دهید. من روز اول گزارشی ندادم. گفت چه شد؟ گفتم هیچ خبری نبود. روز دوم و سوم شد، گفتم: بازهم هیچ خبری نبود. روز چهارم گفت اگر گزارش نیاورید، شما را بیرون می‌کنم. اگر همکاران توالت هم رفتند باید خبرش را به من بدهید.

من با این هشدار ترسیدم که مرا از اداره بیرون کنند. به مدیر امور اداری گفتم: او قصد دارد مرا اخراج کند. چه‌کار کنم؟ ایشان گفت کجا می‌خواهید بروید؟ گفتم به خبرگزاری. با همکاری ایشان به بخش خبر رفتم اما بعد از ده روز، همان آقای کمالی آمد و دوباره مدیرکل من شد ولی دیگر با من کار نداشت.

نه، آن زمان خبرگزاری جزو وزارت اطلاعات و جهانگردی بود و به عنوان یک اداره کل در دل آن وزارتخانه قرار داشت.

البته، اداره نظارت و پیگیری بر خبرگزاری هم نظارت داشت ولی بعد از آن به قسمت بولتن خبرگزاری رفتم. فکر می‌کنم سال ۴۸ بود که به قسمت بولتن رفتم و تا حدود سال ۵۵ آنجا بودم.

پس، خبرگزاری در دوره شاه هم بولتن داشت؟

بله، هم قبل از انقلاب و هم بعد از انقلاب خبرگزاری بولتن داشت و فکر می‌کنم هنوز هم بولتن داشته باشد، هر چند محتوای آن در دوره‌های مختلف تغییراتی کرده است.

بولتن‌های قبل از انقلاب چه محتوایی داشت؟

در آن زمان، هر خبری که در خبرگزاری منتشر می‌شد، ما آنها را برای بولتن تصحیح و ویرایش مجدد می‌کردیم. در واقع، هر بولتن، یک بسته خبری از مطالب ۲۴ ساعت گذشته بود که آنها را بین اداره‌ها و سازمان‌هایی که حق عضویت داده بودند، توزیع می‌کردند. این مطالب، اخبار ایران و جهان را شامل می‌شد.

از چه زمانی خبرنگار شدید؟

بعد از چند سال فعالیت در بخش بولتن، یکی از دوستان به نام آقای نظریان، به من گفت حاضر هستید به اتاق خبر بیایید و خبرنگار شوید؟ گفتم بله. پذیرفتم و عملا، از سال ۵۶ به بعد خبرنگار شدم.

پس شما در زمان پیروزی انقلاب، خبرنگار بودید و تحولات آن روزها را پوشش داده اید؟

همانطور که گفتم من سال ۵۶ خبرنگار شدم و به دعوت آقای نظریان به گروه اقتصادی رفتم اما مدتی حدود یک سال نبودم. بعدا که انقلاب شد، به خبرگزاری برگشتم و تا آخر خدمت در همان گروه اقتصادی ماندم. در واقع، تنها خبرنگاری هستم که مدت سی سال در یک گروه خبری یعنی گروه اقتصادی کار کردم. آنجا تقریبا ۴ – ۵ حوزه خبری داشتم.

من در آنجا با سردبیران مختلفی از جمله خانم کریمی کار کردم. وزارتخانه های بازرگانی، کشاورزی، صنایع، اتاق بازرگانی و سازمان‌های تابعه آنها از حوزه های خبری من بود که با همه آنها در آنجا کار کردم. در مجموع، ۳۵ سال در خبرگزاری کار کردم و در سال ۱۳۸۳ یعنی ۲۰ سال پیش بازنشسته شدم.

شما خبرنگار عصر قبل از انقلاب و بعد از انقلاب بودید. خبرنگاران در آن دوره ها چطور کار می‌کردند و چه ویژگی‌هایی داشتند؟

محیط خبرگزاری همیشه، محیط بسیار صمیمی و جالبی بود، به‌ ویژه گروه اقتصادی. آن قدر محیط صمیمی بود که آدم هرگز احساس نمی‌کرد وارد اداره شده است. علاوه بر خود خبرنگاران که این شرایط را داشتند و با یکدیگر دوست و صمیمی بودند، مدیران و سردبیران ما هم آدم‌هایی بسیار دانا و توانا بودند و این اجازه را به ما داده بودند که مقداری آرامش داشته باشیم و بتوانیم هنگام کار راحت باشیم.

این آرامش چگونه حاصل شده بود. ممکن است بیشتر توضیح بدهید؟

اجازه بدهید این موضوع را با ذکر چند خاطره بیان کنم. در یک دوره ای، خانم توانا خبرنگار حوزه وزارت نفت خبرگزاری بودند. یک بار گفتند که شما جای من برای بازدید از مجموعه های وزارت نفت به اصفهان بروید. ما رفتیم. یکی از برنامه ها، بازدید از پژوهشکده وزارت نفت در آنجا بود. رئیس آن پژوهشکده با گلایه مندی گفت: من دکترا دارم و رئیس مجموعه‌ای هستم که ۳۰۰ – ۲۰۰ کارمند دارد. حقوق من (در آن سال) ۶ – ۵ میلیون تومان است ولی یک کارشناس هندی با مدرک لیسانس در اینجا دو برابر من حقوق می‌گیرد. این درست نیست و بر کیفیت کار کارکنان مجموعه تاثیر گذاشته است.

حدود یک ماه بعد، وزیر نفت مصاحبه‌ای با خبرنگاران در تهران گذاشته بود. من در آنجا موضوع تفاوت حقوقی بین مهندسان ایرانی و خارجی را مطرح کردم. وزیر نفت از سوال من برآشفت و گفت: شما دروغ می‌گویید. گفتم: نه!، خودم در بازدیدی که از اصفهان داشتم، این موضوع را دیدم. خبرنگاران دیگر هم بودند. وزیر به جای قبول مساله گفت: تمام خبرگزاری‌ها دروغ می‌گویند. گفتم: چنین چیزی نیست. وقتی وزیر دید کوتاه نمی‌آیم، به همکارانش گفت او را بیرون کنید ولی من بیرون از جلسه نرفتم.

وزیر نفت موردنظر بعدا به مدیران خبرگزاری تلفن زده بود که این خبرنگار چه کسی بود که فرستادید؟ همه آمارهای خلاف و دروغ را می‌گوید. اما مدیران ایرنا چون افرادی فهمیده و آگاه بودند، کاری به کار من نداشتند. این رفتارها کمک می‌کرد تا ما خبرنگاران با آرامش، جسارت و حرفه‌ای کار کنیم.

در آن دوران رفتار سردبیران و خبرنگاران با یکدیگر چگونه بود؟

در آن زمان، وقتی خبرنگاران قدیمی و با تجربه به حوزه خبری خودشان می‌رفتند، خبرنگاران جدید هم می‌آمدند. چون قدرت یادگیری جوان ها زیاد بود، آنها از بزرگترها یاد می‌گرفتند و خیلی راحت خبرها را تهیه می‌کردند. به همین علت، خیلی باتجربه می‌شدند.

علاوه بر این، سردبیران هم حرفه‌ای بودند و با ملاطفت به خبرنگاران آموزش می‌دادند. رفتارها احترام آمیز بود و به اصطلاح، حال‌گیری در کار نبود. مثلا، اگر من خبری به سردبیر می‌دادم و ایرادهایی داشت، ایشان خیلی به رخ من نمی‌کشید که شما این اشتباه را کرده‌اید بلکه خودش آن را تصحیح می‌کرد. بعد که خبر را به شما می‌داد تا آن را تصحیح و تایپ کنید، می‌دیدیم کجا اشکال دارد و آن اشکال‌ها را برطرف می‌کردیم.

من امیدوار هستم چنین اتفاقی در دوره‌های جدید هم بیفتد و مدیران و سردبیران تفاهم بیشتری با خبرنگاران داشته باشند.

به‌عنوان یک خبرنگار پیشکسوت چه توصیه‌ای به خبرنگاران ایرنا دارید؟

توصیه من به همه آنها، داشتن صداقت در کار است. این ویژگی مهمترین عاملی است که باید در امر اطلاع رسانی وجود داشته باشد. صداقت باعث می‌شود هم سازمان‌های مربوطه برای شما احترام قائل شوند و هم اینکه خود خبرگزاری به شما احترام بگذارد.

منتها راستش را بخواهید، من مانند خبرنگاران دیگر، خیلی زبل و فعال نبودم و دوندگی زیادی در کارم نداشتم. حتی می توانم بگویم مقداری هم کم‌ کاری داشتم. البته، هر وظیفه‌ای که به من محول می‌شد را انجام می‌دادم. اینگونه نبود که کار نکنم ولی فعالیت‌هایم در حد انتظار نبود. این را اعتراف می کنم.

با همه اینها، معتقدم در نهایت، این صداقت است که هم در سازمان خریدار دارد و هم در وزارتخانه‌ای که به عنوان خبرنگار به آن رفت و آمد می‌کنید.

چه پیشنهادی برای مدیران ایرنا دارید؟

اگر این امکان فراهم باشد که تجربه‌های خودمان را در اختیار نسل های جدیدی که به سازمان می آیند، قرار دهیم، کار ارزشمندی برای سازمان خواهد بود. خوشبختانه، ایرنا در دوره‌های گذشته، بزرگان زیادی را در حوزه های خبری پرورش داده است که همگی در کار خود استاد هستند. من در برابر آنها کسی نیستم اما همه ما در آن دوره‌ها کمک میکردیم تا امور خبری بخوبی پیش برود.

من از سال ۸۳ که بازنشست شدم، فقط یک بار به خبرگزاری رفته‌ام. وقتی آنجا رفتم برای همه ناآشنا بودم. هیچ کس دیگر ما را نمی‌شناخت و تحویل نمی‌گرفتند. من فقط همان یک بار رفتم و دیگر نرفتم.

در سالگرد ۹۰ سالگی خبرگزاری چه پیامی به مجموعه سازمان دارید؟

من از مسئولان سازمان می خواهم ارتباط بیشتری با خبرنگاران داشته باشند. من یادم می‌آید در برخی دوره‌ها، مدیران عامل سازمان، هفته‌ای یک یا دو بار به اتاق خبر و سایر بخش ها می‌آمدند و حال و احوال همکاران را می‌پرسیدند، با آنها صحبت می‌کردند، توصیه می‌کردند و اگر مشکلی داشتند، به حل آن کمک می‌کردند.

بی‌تفاوتی مدیران سازمان به کارکنان، موجب بی انگیزگی و ایجاد روحیه بی تفاوتی آنها نسبت به کار می‌شود. این وضعیت به نوبه خود، موجب می‌شود دیگر سازمان ها و وزارتخانه‌ها هم دیگر خیلی روی خبرگزاری حساب نکنند.

متاسفانه، اکنون سایت‌ها و خبرگزاری‌ها در کشور ما زیاد شده است و این وضعیت هم به جایگاه ایرنا آسیب می‌زند اما چون ایرنا سخنگوی دولت محسوب می‌شود، خبرها را باید حرفه‌ای و مقداری شسته و رفته‌تر بدهد. این نکته مهمی است.

لینک کوتاه: http://khabarnegaranvaresane.ir/?p=20043