تاثیر مدارس روزنامه‌نگاری خصوصی در رشد دانش رسانه‌ها
1 دقیقه خوانده شده
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خبرنگاران و رسانه و به نقل از ایرناپلاس؛ مدارس روزنامه‌نگاری در حالی فعالیتشان رو به افزایش است و خبرنگار پرورش می‌دهند که در دانشگاه‌ها هم این رشته تدریس می‌شود. خبر تاسیس یکی از تازه‌ترین مدارس روزنامه‌نگاری در روز خبرنگار توسط مجید رضاییان، استاد دانشگاه اعلام شد.
وی هدف از تاسیس این مدرسه را آموزش با توجه به نیازهای کنونی روزنامه‌نگاری و با تأکید بر نیازهای نو شونده‌ای که امروز روزنامه‌نگاری ما با توجه به ورود به عصر وب۳ نیاز دارد، اعلام کرد.
مدرسه روزنامه‌نگاری و مطالعات رسانه، در سه عرصه آموزش روزنامه‌نگاری رسانه، فعالیت‌های کلینیکی و تقویت رابطه روابط عمومی و رسانه، کار خود را آغاز خواهد کرد. رضاییان مسئولیت راه‌اندازی این مدرسه را برعهده‌گرفته است.
رشته تحصیلی برخی ربطی به روزنامه‌نگاری نداشت
بخش بزرگی از فارغ‌التحصیلان رشته‌های مرتبط با رسانه یا بیکارند یا در حوزه‌های دیگر به دنبال تامین معیشت هستند؛ شاید یکی از دلایل تاسیس و فعالیت مدارس و آموزشگاه‌های خصوصی در حوزه رسانه، تکمیل کمبودهای آموزشی در دانشگاه‌ها باشد.
مهدی محمدی رئیس فرهنگ‌سرای رسانه درباره فضای مطبوعات در رسانه‌های ایران به خبرنگار ایرناپلاس گفت: در فضای روزنامه‌نگاری ایران، همزمان با رشد و توسعه فضای مطبوعات در رسانه‌ها، نیاز به رشد دانشآموختگان احساس شده است.
در دورانی در کشور می‌بینیم، بهترین روزنامه‌نگاران در ایران که هنوز هم در قید حیات هستند و کار می‌کنند، در رشته‌هایی تحصیل کرده‌اند که ربطی به روزنامه‌نگاری ندارد. این مساله به عنوان یک مساله در تاریخ روزنامه‌نگاری ایران مطرح است. همچنین امکان دارد این مسیر ادامه داشته‌باشد و در آینده هم با روزنامه‌نگارانی مواجه باشیم که اساسا در این رشته تحصیل نکردند، اما افرادی بودند که توانستند در این رشته جایگاه خوبی به دست بیاورند.
به گفته محمدی، در هر دوره‌ای که گرایش به سمت فعالیت در رسانه‌ها بیشتر شده، به طور طبیعی توسعه روزنامه‌نگاری در فضای آکادمیک و غیر رسمی _ آموزشگاه‌های خصوصی و آزاد _ افزایش یافته است.
وی افزود: شاهد اوج این دیدگاه در انتهای دهه ۷۰ تا اواسط دهه ۸۰ هستیم. البته غیر از دانشگاه‌ها، مراکزی مانند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز چنین موسسه‌هایی را تاسیس کرد؛ مراکزی که دانشگاه نبودند، اما زیر نظر دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌های کشور، آموزش‌های تخصصی ارائه می‌دادند.
فضای عمومی دانشگاه‌ها اشباع شده است
رئیس فرهنگ‌سرای رسانه با اعلام تغییر ماهیت فعالیت در اواسط دهه ۹۰ تا امروز، نسبت به اواخر دهه ۷۰ و اواسط دهه ۸۰ افزود: ماهیت فعالیت رسانه‌ای داخل ایران دستخوش تغییرات بسیاری شده است. فضای عمومی دانشگاه‌ها اشباع شده و با فارغ‌التحصیلان دانشگاهی مواجه‌ایم که فعالیت رسانه‌ای ندارند. این به دلیل وجود فضای خالی میان حوزه آکادمیک و فضای کار در رسانه است.
به گفته محمدی، شاید آموزش موسسه‌های خصوصی و غیرآکادمیک به دلیل پرکردن این فاصله باشد. آنها فعالیت می‌کنند تا بتوانند آموزش‌های تجربی و فوت‌های کوزه‌گری را به دانشجویان منتقل کنند. برای اینکه فارغ‌التحصیلان دانشگاهی آمادگی حضور در فضای فعالیت رسانه را کسب کنند.
وی با بیان اینکه براساس فضای عمومی جامعه می‌توان درباره گرایش و علاقه به رشته و حرفه روزنامه‌نگاری قضاوت کرد، ادامه داد: ظرفیت آکادمیکی که امروز وجود دارد، شاید براساس علاقه سالیان قبل جوانان بود که به این حرفه اشتیاق داشتند و این روزها این اشتیاق تا حد زیادی کم شده است.
شاید دلیل کاهش اشتیاق این باشد که دسترسی به رسانه‌ها متفاوت شده و هر کسی خود گوشی همراه دارد که می‌تواند پنجره‌ای رو به دنیا باشد. بدون اینکه آموزش رسانه‌ای دیده باشد می‌تواند صفحاتی در فضای مجازی و دنبال‌کنندگان جدی داشته باشد. این مساله آنقدر در نسوج زندگی ما نفوذ کرده که حرفه روزنامه‌نگاری به معنای دقیق را با اشتیاق کمتری متوجه است.
علاقه‌مندان آینده خود را در این حرفه نمی‌بینند
محمدی درباره آسیب جدی که در حوزه روزنامه‌نگاری موجب کاهش تیراژ روزنامه‌ها شده است، توضیح داد: روزنامه‌ها در شرایط سخت و بحرانی حیات می‌گذرانند. در تحریریه بسیاری از رسانه‌ها تعدیل اتفاق می‌افتد و فقط به دلیل مشکلات مالی، عذر خبرنگار خواسته می‌شود. در چنین وضعیتی نمی‌توانیم انتظار داشته‌باشیم تا بازار کار داغی در انتظار علاقه‌مندان به روزنامه‌نگاری وجود داشته‌باشد تا بتوانند آینده خود را در این حرفه ببینند.
به گفته این کارشناس رسانه، جمع‌بندی همه این موارد اما نمی‌تواند منجر شود که با تاسیس و فعالیت مراکز آموزشی مخالفت شود.
وی افزود: باوجود همه این موارد، هنوز به مراکز آموزشی تخصصی نیاز است. متاسفانه کشورمان در حوزه تحقیقات رسانه‌ای، همزمان با رشد فناوری در حوزه نرم‌افزار و سواد رسانه‌ای رشد چندانی نداشته است. اگر مراکز آموزشی بتوانند این خلاها را پر کنند، روند خوبی خواهد بود. به‌ویژه برای افرادی که به این حرفه علاقه‌مند هستند، اما دسترسی به فضای آکادمیک ندارند.
شاید افرادی دوست دارند کاربر حرفه‌ای توئیتر و اینستاگرام باشند؛ اصول را بدانند اما شرایط تحصیل در دانشگاه را ندارند؛ هرچند که دانشگاه‌ها هم به این نیازها پاسخ نمی‌دهد.
تاثیر مطالعات در حوزه رسانه در پیشرفت متوازن کشور
محمدی به پسوند مطالعاتی در نامگذاری مدرسه روزنامه‌نگاری و مطالعات رسانه اشاره و بیان کرد: در مجموع ایجاد چنین مجموعه‌هایی به رشد و توسعه فضای رسانه‌ای کشور کمک می‌کند. ضمن اینکه این مرکز پسوند مطالعاتی هم دارد و این موضوع‌ها می‌تواند زمینه خوبی برای مطالعه و پژوهش باشد. زیرا شغل خبرنگاری در دنیا جزء چندکاری است که میزان علاقه به آن در میان کودکانی که می‌خواهند کار پیدا کنند بسیار زیاد است.
وی ادامه داد: اگر در کشورهای دیگر از نوجوانی بپرسید که در آینده می‌خواهد چه کاره شود؟ شاید در چند انتخاب اول او خبرنگاری وجود داشته باشد زیرا ضریب نفوذ خبرنگار در جامعه بالاست، اما در ایران اگر همین سوال را از کودکان بپرسید، انتخاب آنها روزنامه‌نگاری نیست. مگر اینکه در بستر خاصی رشد کرده باشند.
به نظرم مطالعات در حوزه رسانه، نقش جدی در پیشرفت متوازن کشور دارد و می‌تواند کمک کننده باشد. بدون خبرنگار درجه یک که اخلاق، کار حرفه‌ای و سوادش در حد استاندارد باشد نمی‌توان در حوزه‌های دیگر توسعه و پیشرفت داشت.
نوشوندگی جدی در فضای رسانه وجود دارد
در تاسیس مدرسه روزنامه‌نگاری و مطالعات رسانه به نیازهای نو شونده و عصر وب۳ تاکید شده است. محمدی درباره وضعیت کنونی آموزش و توجه به نیازهای نو در دانشگاه‌ها گفت: گاه دانشجویان اندیشه‌های نو را آموزش می‌بینند و آنها را به کار می‌گیرند؛ گاه در نتایج فعالیت آنها اتفاقی می‌افتد که جلوتر از وضع کشور است.
اما باید این را بپذیریم که آنچه در کتاب‌هایی که به عنوان منبع در مراکز تحصیلی تدریس می‌شود از وِبی حرف زده می‌شود که سال‌هاست وجود ندارد و درباره اینترنتی حرف می‌زنند که هزاران اتفاق در آن افتاده است. این مساله، خلا بزرگ در فضای آکادمیک رسانه‌ای ایران است.
وی افزود: این واقعیت وجود دارد که دنیای رسانه امروز با دیروز تفاوت دارد؛ فردا با امروز تفاوت دارد و این روز شبیه هیچ روز دیگری نیست. نوشوندگی جدی در این فضا وجود دارد. شاهد پیوست موضوع علوم شناختی با رسانه، مسائل روان‌شناختی با رسانه و صدها سندروم روان‌شناختی در رسانه هستیم، که محصول دنیای امروز هستند. در نتیجه فردی که می‌خواهد در این حوزه فعالیت کند، باید از علوم شناختی آگاهی داشته‌باشد تا بتواند تاثیر کاری را که می‌کند، بسنجد.
About Author
