ابعاد استفاده از هوش مصنوعی و تحلیل داده‌

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خبرنگاران و رسانه و به نقل از سایت موسسه مطالعات جهان معاصر؛ ماشین لرنینگ یکی از کاربردهای هوش مصنوعی است و به‌عنوان پیچیده‌ترین فنّاوری جهان امروز شناخته می‌شود، این فنّاوری به ماشین‌ها اجازه می‌دهد به‌طور خودکار یاد بگیرند و مانند یک انسان هرروز به دانش و علم خود اضافه کنند، قسمت شگفت‌انگیز ماشین لرنینگ افزایش یادگیری بدون دخالت و برنامه‌ریزی انسان است…از دیگر سو فنّاوری بیگ دیتا یک وضعیت خاص است؛ وضعیتی که یک حجم باورنکردنی و متنوع از داده‌ها (با ساختار و بدون ساختار) با سرعت زیاد در حال رشد هستند؛ اما این داده‌ها چگونه به پیشرفت فنّاوری، در ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و آینده کمک می‌کنند؟ به کمک آنالیز داده‌ها که اغلب با استفاده از تکنیک‌های هوش مصنوعی و ماشین لرنینگ تقویت می‌شود – می‌توان از آنالیز داده‌های کلان برای تصمیم‌گیری بهتر و حرکت‌های استراتژیک در ابعاد اشاره‌شده بالا استفاده کرد. به‌عنوان نمونه هواپیماهای هوشمند که یا از راه دور و یا به‌صورت خودکار کنترل و خلبانی می‌شوند، چهره عملیات نظامی را تغییر داده‌اند؛ اما این تنها مزیت بهره‌برداری از هوش مصنوعی نیست. مأموریت‌های جستجو و نجات، اطفا حریق و حمل‌ونقل، رساندن سریع دارو به بیماران، جابه‌جایی نمونه‌های بیماران به بیمارستان‌ها و … توسط فنّاوری پهپاد رنگ واقعیت می‌گیرند.
با پدید آمدن متاورس، که اینترنتی بهبودیافته است، کاربر می‌تواند محتوای سه‌بعدی، تجربه‌های مجازی و ارتباطات در لحظه را به‌صورت عینی تجربه نماید. این فناوری به تلفن‌های همراه اجازه می‌دهد تا نقشه راداری از وسایل خانه افراد و موقعیت نسبی آن‌ها نسبت به همدیگر با مقیاس چند سانتی‌متر را تهیه نموده و برای مثال فرد را قادر می‌سازد تا در فاصله معینی از خانه، به شکل خودکار در خانه خود را بازکنید، اما این اتفاق هنگامی‌که فرد در خانه خود نشسته رخ ندهد، ازاین‌رو متاورس تقارب زندگی فیزیکی وزندگی دیجیتالی است.
سؤال دیگری که مطرح است، این‌که متاورس در ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی چگونه به انسان کمک خواهد کرد؟ درواقع متاورس اینترنت جدیدی (Web3) است که شاهد ترکیب دودنیای فوق در آن هستیم. طبق پیش‌بینی‌ها و موارد موجود، انتظار می‌رود که متاورس تا چند سال آینده خود را بیشتر از طریق واقعیت مجازی نشان دهد. اعلامیه‌های اخیر پلتفرم متا (فیس‌بوک سابق)، مایکروسافت، شرکت سونی و… نشان می‌دهند که هدست‌هایی همانند Meta Quest و Sony PSVR توسط شرکت‌های فوق برای مصرف‌کننده‌ها تولیدشده است. بر اساس نظرسنجی انجام‌شده توسط شرکت تحقیقاتی Ipsos برای مجمع جهانی اقتصاد (WEF)، استقبال از متاورس و واقعیت مجازی در کشورهای درحال‌توسعه، بسیار بیشتر از کشورهای توسعه‌یافته است. این نظرسنجی که نتایج آن در ۲۵ می ۲۰۲۲ میلادی منتشرشده، نشان می‌دهد که بیش از ۵۲ درصد از ۲۱ هزار بزرگ‌سال شرکت‌کننده از ۲۹ کشور درحال‌توسعه با متاورس آشنا هستند و حدود ۵۰ درصد از آن‌ها نظر مثبتی نسبت به ورود آن به زندگی روزمره دارند. کشورهای چین، هند، پرو، عربستان سعودی و کلمبیا، پنج کشور اول در این نظرسنجی هستند که حدود دوسوم شرکت‌کنندگانشان، نظر مثبتی نسبت به متاورس داشته‌اند. در این میان، چین با ۷۸ درصد و هند با ۷۵ درصد احساسات مثبت، در رتبه‌های اول و دوم قرار دارند. از طرف دیگر، کمتر از یک‌سوم شرکت‌کنندگان از کشورهای توسعه‌یافته گفته‌اند که نظر خوبی نسبت به متاورس دارند. آمار کشورهای زیر نیز قابل‌توجه است:
 بریتانیا: ۲۶ درصد
 بلژیک و کانادا: ۳۰ درصد
 فرانسه و آلمان: ۳۱ درصد
ازنظر میزان آشنایی با متاورس نیز ترکیه با ۸۶ درصد، در صدر و پس‌ازآن، کشورهای هند، چین و کره جنوبی قرار دارند. به‌عنوان نمونه ارتش آمریکا درحالی‌که از واقعیت مجازی برای آماده کردن نیروهای مسلح خود برای میدان نبرد استفاده می‌کند، بیمارستان‌های نظامی نیز از این فناوری برای کمک به سربازان برای دور شدن از شرایط وحشتناکی که در جنگ تجربه کرده‌اند و مبارزه با استرس پس از سانحه استفاده کرده‌اند. بخش دفاعی شرکت “بوئینگ” از واقعیت افزوده (AR) برای آموزش مکانیک‌های خود ساعت‌ها قبل از تماس با هواپیمای جنگی روی ناوها و برای اهداف تعمیر و نگهداری آن‌ها استفاده می‌کند، درحالی‌که ارتش ایالات‌متحده قراردادی نزدیک به ۲۲ میلیون دلاری با شرکت مایکروسافت برای تحویل بیش از ۱۲۰ هزار هدست هولولنز امضا کرده است. این در حالی است که این قرارداد خیلی قبل از اینکه فیسبوک به متا تبدیل شود، منعقدشده است. اسباب‌بازی‌های جدید ارتش ایالات‌متحده نیز برای تحقق متاورس و شبیه‌سازی میدان‌های نبرد آینده طراحی و روانه بازارهای بازی رایانه‌ای شده‌اند. این‌که ارتش ایالات‌متحده در صدر توسعه دنیای متاورس باقی‌مانده است، در پروژه‌های جدید آن‌که از دستیاران هوش مصنوعی استفاده می‌کنند، مشهود است؛ پروژه‌هایی که به سربازان از طریق صداها، گفتار و گرافیک بر اساس مکان و عملکردشان مشاوره ارائه می‌دهند. خلبانان جنگنده با استفاده از آن‌ها مهارت کسب می‌کنند و سلاح‌های مختلف در این فضا از فرآیند آزمون‌وخطا و برای کسب مهارت و مانور انسانی می‌گذرند. پلتفرم Battle Infinity که در زنجیره هوشمند بایننس میزبانی می‌شود، یک دنیای سه‌بعدی به نام “Battle Arena” را ارائه می‌دهد که در آن بازیکنان می‌توانند به کاوش و تعامل با دیگران بپردازند.
بررسی نقش هوش مصنوعی و متاورس در مسائل کلان، راهبردی و روابط بین‌الملل نیز از نکات قابل‌توجه در مباحث چشم‌اندازی و مطالعات آینده‌پژوهانه است، ازاین‌رو مفهوم متاورس به سه دلیل در مسائل کلان و راهبردی و برای حوزه روابط بین‌الملل حائز اهمیت است؛ نخست اینکه متاورس به‌عنوان یک پرتال ورودی برای همه فعالیت‌های دیجیتال عمل کرده و می‌تواند نقش مهمی در فعالیت‌های یکپارچه حکمرانی ایفا کند، دوم؛ متاورس بخش کلیدی از زندگی فیزیکی خواهد بود و سوم، متاورس در آینده‌ای نزدیک به بنیان‌های جدید اقتصاد جهانی تبدیل می‌شود. چنین قابلیتی می‌تواند ساختارهای خرد، کلان، خرد – کلان و کلان – کلان را تحت تأثیر خود قرار داده و انقلابی در انسجام دستگاهی ایجاد نماید، سه پارامتر «خرد»، «کلان» و «تلفیقی» در حوزه نظام بین‌الملل اشاره‌ای بر این دارد که جهان در سطوح ملی، فرو ملی و جهانی در هر سه پارامتر دستخوش تحول و دگردیسی است. همچنین در این قالب، متاورس قادر است تا «الگوهای نهفته» در نیروهای متضاد جهانی را آزاد کند. جهان متاورسی الگوهایی را در قامت نیروهای شکل‌دهنده و شکل یابنده نیروهای ثبات، بی‌ثباتی، نظم، بی‌نظمی، تغییر و ایستایی را قوام می‌دهد، به‌نحوی‌که سه الگوی رفتاری پیش‌بینی‌ناپذیری، ابهام در علیت‌ها و شناخت ناپذیری منابع، اهداف و روندها می‌تواند بر الگوهای تصمیم سازی و تصمیم‌گیری دولت‌ها تأثیر بگذارد. روندهایی مانند صلح سازی، امنیت سازی، امنیت زدایی، تصمیم سازی، ساختار سازی، تنش‌زدایی و تنش‌زایی، نظم سازی تعاملی، بهبود و ارتقا دیپلماسی و به‌ویژه دیپلماسی دیجیتال، کاربرد گسترده در جنگ و عملیاتی روانی-ادراکی، بهره‌مندی ابزاری و شناختی گروه‌های تروریستی و بازیگران غیردولتی، دگرش در ساختارهای تصمیم سازی دولت‌ها و کارگزاران سیاست خارجی-امنیتی، پیچیده سازی کنش‌های راهبردی، تحول در جغرافیای بحران، غیرقابل‌پیش‌بینی شدن رفتارهای بلندمدت بازیگران دولتی و غیردولتی.
بررسی جایگاه هوش مصنوعی و متاورس در اسناد بالادستی بیانگر این موضوع است که سند هوش مصنوعی کشور برای بررسی و تصویب نهایی به شورای عالی فضای مجازی ارائه گردیده است، در محتوای این سند، ابعاد و آثار توسعه هوش مصنوعی در عرصه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و امنیتی و کارکردهای آن و همچنین نحوه بهره‌مندی از ظرفیت هوش مصنوعی و متاورس در عرصه‌های مختلف و حتی تغییر و تحولات احتمالی در ساختار و وظایف دستگاه‌ها موردتوجه قرارگرفته تا در برنامه‌ریزی‌های ملی و فعالیت سایر حوزه‌ها و کسب‌وکارها راهگشا و مؤثر واقع شود و بخش‌های مربوطه ضمن آشنایی با تحولات جهانی در این حوزه بتوانند حداکثر بهره‌برداری از ظرفیت‌های آن را در برنامه‌ریزی‌ها و فعالیت‌ها در نظر داشته باشند
این سند اصول سیاست‌های کشور در این حوزه را تبیین کرده تا بر اساس آن، برنامه اقدام در بخش‌های مختلف کشور اعم از حاکمیتی و خصوصی صورت پذیرد و درعین‌حال در صورت لزوم نیازهای قانونی احتمالی از طریق مجلس شورای اسلامی مرتفع شود.
در جمع‌بندی بایستی اشاره نمود که ایران نیز بایستی در آتی در تجزیه‌وتحلیل داده‌های کلان و حرکت به سمت حکمرانی خوب در تمامی ابعاد اقتصادی، سیاسی، نظامی، اجتماعی و…برنامه‌ریزی‌های خود را معطوف به بهره‌برداری از این ظرفیت (هوش مصنوعی و متاورس) نماید اما واقعیت‌های میدانی نشان از این دارد، که این پدیده‌ها با سرعت اندکی در حال شناخته شدن در کشورمان بوده که عمده این تأخیر به بحث اعتمادسازی در این زمینه مربوط است چراکه هنوز برخی‌ها به این فنّاوری اعتماد ندارند و برایشان سؤال است که چرا باید در یک دنیای مجازی سیر نمایند، درصورتی‌که این هزینه هیچ منفعتی برای جسم فیزیکی آن‌ها ندارد این در حالی است که در متاورس کاربران می‌توانند فعالیت‌های بسیاری همچون فعالیت‌های دنیای فیزیکی انجام دهند. فنّاوری متاورس هرلحظه در حال پیشرفت است و درنهایت، آینده را دربرمی گیرد. ازاین‌رو با توجه به فراگیری بهره‌برداری از هوش مصنوعی در تمام شئون زندگی بهره‌برداری از متاورس می‌تواند در ابعاد اقتصادی، سیاسی، نظامی و… و به‌ویژه دور زدن تحریم‌ها و جنگ هیبریدی و مباحث نوظهور مفید باشد، بنابراین به‌صراحت می¬توان ادعا نمود برای همسویی با توسعه جهانی استفاده از ابعاد گوناگون هوش مصنوعی که متاورس یکی از مصادیق آن است ضروری به نظر می‌رسد.

لینک کوتاه: http://khabarnegaranvaresane.ir/?p=18239