خبرنگاری شبکه‌ای

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خبرنگاران و رسانه و به نقل از مجله ویستا؛ استفاده از اینترنت به عنوان ابزاری در رسانه های سنتی، به معنی دسترسی خبرنگاران به آرشیوهای قابل جستجو و پایگاه داده ها و منابع خبری موجود در اینترنت است. این نحوه گزارش هنوز در بسیاری از کشورها در مرحله طفولیت قرار دارد .تعداد زیادی از محققان، اثرات استفاده از کامپیوتر را بر حرفه خبرنگاری و خبرنگاران ، مورد مطالعه و بررسی قرار داده اند و به این نتیجه رسیده اند که با وجود منافع بارز اینترنت اطلاعات بیشتر، منابع بیشتر و قابلیت کنترل بیشتر، بسیاری از خبرنگاران و سردبیران ، مایل نیستند گزارشاتشان به صورت مطلق به اینترنت وابسته باشد .تحقیقاتی که در انگلستان در مرکز بی .بی .سی به انجام رسیده است ، نشان می دهد که استفاده از فناوریهای جدید در حرفه خبرنگاری ، اتاقهای خبر را با آشفتگی مواجه می کند .

خبرنگاران اظهار می کنند که فقدان زمان کافی برای تسلط به این فناوریها و ماهیت اضطراری بودن اینترنت ، باعث بروز فشارهای عصبی می شود .جنبه دیگر استفاده از کامپیوتر در حرفه خبرنگاری ، مدیریت پست الکترونیک ، گروههای خبری و گفتگوی Online است .تایید اعتبار اطلاعات در شبکه ، اغلب به دلیل بی نام و نشان بودن منابع و سرعت ارتباطات ، بسیار دشوار است .خبرنگاری شبکه ای ، با استفاده از فناوری اینترنت به عنوان یک عامل تعیین کننده و تفکیک ناپذیر، در تعریف کاربردی خود، از انواع دیگر خبرنگاری قابل تمایز است.خبرنگاران شبکه ای باید تصمیم بگیرند که کدام قالب رسانه ای به بهترین شکل ، گزارش آنها را توصیف می کند قابلیت مالتی مدیا بودن ، در عین حال کدام قالب ، به مردم فرصت ابراز واکنش ، ایجاد ارتباط یا حتی سفارشی کردن بعضی از داستانها را می دهد قابلیت محاوره ای بودن و کدام قالب برای ایجاد پیوند بین داستانها، آرشیوها و منابع دیگر، مناسب است قابلیت فرامتن بودن. این ایده آل ترین شکل خبرنگاری شبکه ای است که مورد تایید و تبلیغ اکثر خبرنگاران حرفه ای در سراسر جهان است. خبرنگاران حرفه ای شبکه در سراسر جهان ، اتفاق نظر دارند که این حرفه ، به طور قطع یک نوع منحصر به فرد از خبرنگاری است. خبرنگاران در این نوع از خبرنگاری اخبار خود را عمدتا برای اینترنت تولید می کنند و دریکی از چهار حیطه متمایز خبرنگاری شبکه ای، فعالیت دارند .

● سایت های عادی خبری

رایجترین شکل تولید خبر در شبکه ، ایجاد سایت های عادی خبری است که معمولا گزیده ای از محتوای خبر و امکانات جزیی و کنترل شده از ارتباط محاوره ای را در بر می گیرد .سایت های خبری معروف مانندCNN ، BBC و MSNBC نمونه هایی از این سایت ها هستند .بیشتر روزنامه های شبکه ای نیز در این طبقه بندی می گنجند .مطالب درسی ، کتابهای راهنما و برنامه ریزی آموزشی مدارس خبرنگاری ، معمولا بر پایه این حیطه از خبرنگاری شبکه ای استوار است و مهارتهای تکنولوژیکی استفاده از انواع خاص نرم افزار، فراگیری XML یا HTML و غیره را با مهارتهای خاص خبرنگاری برای وب ترکیب می کند .این نوع سایت خبری ، ظاهرا از نظر نگرش با داستان سرایی و دیگر رسانه های پخش خبر، متفاوت است .

● سایت های مرجع و طبقه بندی شده

سایت های مرجع و طبقه بندی شده ، نوع دیگر خبرنگاری شبکه ای هستند که در سازمانهای رسانه ای عادی ، کمتر دیده می شود و با موتورهای جستجوی خاص مانند آلتا ویستا و یاهو، شرکتها و آژانسهای تحقیقاتی و حتی افرادی که با خبر و پخش خبر سروکار دارند، در این ارتباط هستند .در اینجا خبرنگاران شبکه ای پیوند با سایت های خبری موجود در شبکه جهانی وب و پیوندهایی که گاه به وسیله گروههای سردبیری ، طبقه بندی و حتی تفسیر می شوند، ارتباط برقرار می کنند .این گونه سایت ها اغلب محتوای خبری ندارند اما گاهی اوقات حیطه هایی را برای گفتگوی همزمان یا تبادل خبر، راهنمایی و پیوند با مردم عادی مثلا از طریق نوعی سیستم تابلوی اعلانات ایجاد می کنند. سایت هایی که علاوه بر محتوای خبری با محتوای سایر سایت های وب پیوند دارند، می توانند در این طبقه بندی قرارگیرند. آنچه که گاه به عنوان خبرنگاری شبکه ای جدید شناخته می شود، پدیده Weblog یا Blog است که شامل یک دفترچه یادداشت روزانه شخصی است که نویسندگان آنها، به ندرت خبرنگار هستند و معمولا داستانهایی درباره تجربیات خود در شبکه بیان می کنند و خوانندگان را با اظهار نظر دیگران ، درباره محتوایی که به هنگام موج سواری در وب یافت می شود، آشنا می سازند. این نوع روزنامه نگاری فردی ، معمولا در میان سایت های مرجع یافت می شود و ارتباط محاوره ای محدودی ارایه می کند، اما از نظر محتوا و اظهار نظر، بسیار غنی است .

● سایت های خبرنگاری، تفسیری توام با اظهار نظر

نوع سوم از سایت های خبری ، سایت های رسانه های خبری و مسائل مربوط به رسانه هاست که گاه به عنوان یک سایت مرجع و طبقه بندی شده ، ایجاد می شود .اغلب چند خبرنگار، محتوای خبری را تولید می کنند و در مورد محتوای سایر سایت های اینترنتی ، نظر می دهند .این گونه محتوا برحسب فرایندهای زیربنایی تولید رسانه ای ، مورد بحث قرار می گیرد .شبکه برای رشد خبرنگاری درباره خبرنگاری یا خبرنگاری تفسیری ، مکان بسیار مناسبی است .

در مجموع ، اینترنت به ارتقای جنبه های حرفه ای خبرنگاری ، کمک شایان توجهی کرده است ، به این دلیل که قابلیت و تمایل آن به انتقاد از خویش ، یکی از خصوصیات منحصر به فرد این حرفه است .

● سایت های تبادل نظر و بحث

مهمترین دلیل موفقیت فناوریهای جدید رسانه های خبری مانند اینترنت و شبکه جهانی وب، این است که مردم علاقمند هستند در سطح جهان و بدون هیچ محدودیتی ، با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. خبرنگاری شبکه ای از این قابلیت اینترنت استفاده کرده و عمدتا به برنامه هایی برای تبادل نظر و ارایه داستان و غیره در حول یک موضوع خاص، می پردازد که این موضوعات می تواند درباره مبارزات سیاسی ، مخالفت با جهانی شدن (anti-globalization) و یا اخبار کامپیوتری باشد .سایت های زیادی سعی کرده اند از محبوبیت اینترنت ، استفاده تجاری ببرند و در این راستابه ایجاد محافل عمومی و کم و بیش کنترل شده در مورد محتوای سایر سایت ها در اینترنت مبادرت کرده اند .این نوع خبرنگاری شبکه ای ، به groupweblog نیز معروف است .

این چهار حیطه مشخص خبرنگاری شبکه ای ، اغلب تا حدودی خصوصیات ویژه محیط شبکه ای که در آن فعالیت می کنند را به کار می برند .این خصوصیات عبارتند از قابلیت فرامتن بودن ، قابلیت چند رسانه ای بودن و قابلیت محاوره ای بودن. هر یک از این سه قابلیت در وضعیت کنونی ، انوع مختلف خود را دارد که در زیر به اختصار شرح داده می شود .

● قابلیت فرامتن بودن

مشکل فرامتن این است که یک سیستم انتقال برای واحدهای بسته مجزا به وجود می آورد، یعنی سیستمی که امکان درج فقط پیوندهایی را می دهد که به خارج سیستم اشاره می کنند. باید به خاطر داشته باشیم که متونی که از طریق پیوندها با هم در ارتباط هستند، می توانند به صورت درونی با سایر متنهای مربوط به یک متن و یا به صورت خارجی با متنهای موجود در سایر نقاط اینترنت ، مرتبط باشند. اینها دو نوع متفاوت از قابلیت فرامتن بودن هستند، چون یکی از آنها ما را به محتوای جدید می رساند و دیگری در واقع به پراکنده شدن محتوا منجر می شود .

قابلیت چند رسانه ای بودن

اگر بپذیریم که پهنای باند وقانون کپی رایت هنوز دو عامل اساسی در جلوگیری از تولید مالتی مدیای مدرن هستند، می توانیم به مشکلاتی که شرکتهای رسانه ای در یکپارچه کردن اتاق خبر سنتی خود با گروه سردبیری وب و یا یکپارچه کردن محتوا یا حتی اتاقهای خبر مجازی با محتوای تولید شده توسط سایر تامین کنندگان دارند، پی ببریم. اگر قابلیت چند رسانه ای بودن در سایت های خبری را نتیجه ادغام انواع رسانه های خبری یا یک چارچوب متفاوت محسوب کنیم چارچوبی که در آن تمام بخشهای یک سایت از یک نقطه آغاز مالتی مدیا به وجود آمده و روشهای مختلفی را برای استفاده از محتوای سایت به کاربر ارایه می کند، این مساله قابل درک خواهد شد .

● قابلیت محاوره ای بودن

کارشناسان، پس از بررسی امکانات محاوره ای سایت های خبری ، به این نتیجه رسیده اند که بیشتر سایت ها، فقط در سطوح رهیابی و عملی، محاوره ای هستند .آنها معتقدند که هنوز در وب سایتها، بالاترین سطح قابلیت محاوره ای ، یعنی قابلیت تطبیق با خواستهای کاربرانی که به سایت ها مراجعه می کنند، وجود ندارد .

● ارزش افزوده

تجربه در آموزش و مصاحبه با خبرنگاران شبکه ای و مطالعه مجلات تجاری ، نشان می دهد که خبرنگاران حرفه ای در مورد ارزش افزوده خبرنگاری شبکه ای، دو دیدگاه کاملا متفاوت دارند .طرفداران اولین دیدگاه که یک دیدگاه ایده آلیستی محسوب می شود، معتقدند که اینترنت در مجموع، دنیای بهتری را برای همه مردم به ارمغان می آورد. در اینجا این سوال مطرح می شود که ارزش افزوده خبرنگاری شبکه ای در کجاست. طرفداران نگرش دوم که یک نگرش بدبینانه است، معتقدند که برای خبرنگاری شبکه ای هیچ ارزش افزوده ای وجود ندارد و خبرنگاران تنها به دلیل فراگیر شدن شبکه به آن مراجعه می کنند. سینگر در محتوایی متفاوت، این نگرش را نگرش دلخواه خبرنگاران بی طرف، منطقی و رئالیست می داندو اگر مدلهای اول و دوم را با هم ترکیب کنیم، می توانیم در ارتباط با سوال ارزش افزوده ، کلی تر برخورد کرده و ببینیم آیا انواع مشخص خبرنگاری شبکه ای، در واقع نوع ارتقاء یافته خبرنگاری سنتی از طریق رادیو، تلویزیون ، مطبوعات و غیره هستند یا خیر.

نوع ایده ال و عادی خبرنگاری شبکه ای ، نمی تواند صرفا ترکیبی از ارزش افزوده های انواع متمایز آن باشد .اگر یک سایت خبری بخواهد محاوره ای شود، یا یک سایت بحث و مناظره بخواهد محتوای خبری با کیفیت بالا ارایه کند، اتاق خبر باید متحول شود و با تصمیمهای دشواری درباره ارزشها، اهداف و استانداردها، جنبه های تجاری و مشکل آفرین فرایند چاپ و بسیاری مسائل دیگر، مواجه شود .برای رسیدن به یک نتی جه گیری کلی درباره خبرنگاری شبکه ای ، شاید بد نباشد نگاهی هم به استراتژیهای جدید تولید اخبار شبکه ای بیندازیم .این استراتژیها در مجموع ، ما را در استفاده از قابلیتهای فرامتن ، محاوره ای و چند رسانه ای ، راهنمایی کرده و مشکلات اساسی در استفاده از قابلیتهای چندگانه را گوشزد می کنند .

● استراتژیهای جدید

سه استراتژی برای بحث در این مقوله انتخاب شده است :گزارشگری تفسیری ، خبرنگاری منبع باز و سایت های خبری کاملا محاوره ای .این استراتژیها به این دلیل انتخاب می شوند که می توانند ارزش افزوده انواع مختلف خبرنگاری شبکه ای را به طور همزمان ، مخاطب قرار دهند .هر سه استراتژی ، تا حدودی بر این فرض استوارند که خبرنگاری می تواند از قابلیتهای شبکه برای افزودن به ارزش رسانه های خبری موجود، استفاده کند .این سه استراتژی ، سه عامل متمایز در انتشار شبکه ای را به ترتیب مخاطب قرار داده و می توانند در یک سایت خبرنگاری شبکه ای با هم ترکیب شوند.

● گزارشگری تفسیری

تفسیر کردن به معنی اضافه کردن توضیح به یک سری اطلاعات یا اضافه کردن اطلاعات تفسیری است. اخیرا در تحقیقات مربوط به خبرنگاری بین المللی دیده شده است ، که خبرنگاران برای تفسیر یا افزودن اظهار نظر و تحلیل اطلاعات اهمیت خاصی ، قائل هستند .به عبارت صریح تر، در گذشته خبرنگاران فقط وظیفه داشتند اطلاعات خبری را به مردم برسانند .اما اکنون مسوولیت تحلیل و توضیح مسائل پیچیده ، نیز بر عهده آنهاست .برخی از منتقدان رسانه ای از این وضعیت راضی نیستند و معتقدند که هیچ کس به اظهار نظر اضافی نیاز ندارد. می توان چنین ادعا کرد که اینترنت و شبکه جهانی وب، یک نظام منسجم گزارشگری را به همراه تفسیر خبر، به ارمغان آورده اند .هدف این مدل از خبرنگاری، جمع آوری اطلاعات، توصیف جزئیات و راهنمایی علاقمندان در مورد دسترسی به این اطلاعات است .نمونه هایی از این نوع گزارشگری در سایت هایی چون Slashdot دیده می شود .در این سایت ها، کاربران می توانند محیطی را به وجود بیاورند که در آن، مخاطبان هم گیرنده اطلاعات باشند و هم بتوانند اطلاعات و اظهار نظرهای خود را به دیگران منتقل کنند .در رسانه های سنتی نیز سبکهای مشابه در حال ظهور هستند .خبرنگاری به همراه تفسیر به عنوان خبرنگاری درباره خبرنگاری و با هدف ارایه خدمات ، تعریف می شود .

● خبرنگاری منبع باز

اینترنت ، میلیونها کارشناس و متخصص در امر اطلاع رسانی را در یک ساختار ارتباطی به هم پیوند داده و یک محفل کاملا ایده ال را برای بهبود خبرنگاری به وجود می آورد. اینترنت به واقع مرزهای موجود در خبرنگاری را کم رنگ کرده و یک تعریف کلی تر از خبرنگاری را امکان پذیر ساخته است. با توجه به سطوح فزاینده آموزش به ویژه در دموکراسیهای غربی و رشد در جهت بازارهای تخصصی تر، استفاده از کارشناسان اطلاعات لااقل به دشواری تامین آینده خبرنگاری نیست .امتیازات خبرنگاری منبع باز و البته معایب آن ، باید مورد بررسی قرار گیرد .در مطالعه ای که با شرکت خبرنگاران شبکه ای هلندی در سال ۱۹۹۹ انجام شد، ۶۹ درصد با این نظر موافق بودند که برای توقیف یک سایت خبری ، وجود یک رابط محاوره ای قوی با مخاطبین ضرورت دارد .

● سایت های خبری کاملا محاوره ای

در خبرنگاری، محاوره ای بودن بدان معنی است که فعالیت خبرنگاری باید از یک اصل مهم در این حرفه فاصله بگیرد: توزیع اطلاعات در یک قالب واحد صوت ، تصویر، متن. این مساله ممکن است در خبرنگاری شبکه ای به وقوع نپیوندد، اما من معتقدم که این حیطه خاصی درحرفه رسانه ای است که ما می توانیم آن را برای اولین بار تجربه کنیم.

محمدرضا گرامی

http://ictworld.blogsky.com

[http://www.mftsite.com/]

به نقل از http://www.pardise.net/

لینک کوتاه: http://khabarnegaranvaresane.ir/?p=17037