انتشار کتاب «آیین نگارش؛ تعریف خبر، مصاحبه و گزارش» .........

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خبرنگاران و رسانه؛ نگارش صحیح و بیان فصیح و شیوا در کار خبر از مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر مخاطبان است. مهم تر از آن ضرورت حفظ زبان و خط فارسی، به عنوان رکن اساسی فرهنگ ایران زمین است که وظیفه ای خطیر بر دوش همگان به ویژه خبرنگاران و اصحاب قلم و اندیشه است.

به بیان دیگر، زبان فارسی حامل فرهنگ درخشان و پرعظمت ایران است و اگر رو به سستی و ضعف رود، پیوستگی ما با این فرهنگِ پُرشکوه سست می‌شود و توانایی این زبان نیز برای ایفای نقش حساسی که بر عهده دارد ازمیان می رود. از این رو باید با زدودن غلط‌ها از زبان و نگارش فارسی، فرهنگ غنی و پرافتخار خود را حفظ کنیم و این خط و زبان را به مثابه ی گوهری ارزشمند پاس داریم.

برخی چُنین می پندارند که چون زبان فارسی، زبان مادری آنان است به فراگرفتن رموز آن نیازی ندارند و تصور می‌کنند که این زبان را به خوبی می‌دانند و نباید در راه آموختن مبانی و اصول آن وقت بیشتری صرف کنند. زیان‌های ناشی از چنین پندار نادرستی، آشکارا در بسیاری از متونی که روزانه با آنها سر و کار داریم یا سخنانی که می‌شنویم، مشاهده می‌شود و آسیب‌هایی که چنین پندارهایی بر پیکر زبان ارزشمند فارسی وارد کرده است برآگاهان پوشیده نیست.

یکی از وظایف و نیازهای همه مردم به ویژه دست‌اندرکاران و کارکنان رسانه‌های جمعی، آشنایی کامل با اسلوب نگارش و بیان درست واژگان و مفاهیم به صورت مکتوب است. از این رو باید فن نویسندگی را که از جمله هنرها است فراگرفت؛ هنری که همه در زندگی به آن نیاز دارند و آنان که در رسانه‌های جمعی به کار خبری مشغولند و بخش اصلی و اساسی زندگیشان “نوشتن” است، بیش از هر کس به فراگرفتن این فن و هنر نیازمندند.

گفتار و نوشتار رسانه‌های جمعی از دید مردم به عنوان زبان معیار شمرده می شود و از این رو از آن سرمشق می‌گیرند. وجود غلط در گفتار و نوشتار این رسانه‌ها موجب سرایت واژه ها، عبارت‌ها و کتابت غلط ، به دیگران خواهد شد.

اگر بهترین موضوع‌های خبری و گزارش‌های مهم روز با عباراتی نادرست و واژه‌هایی غلط تنظیم شود، علاوه بر لطمه ای که بر زبان فارسی وارد می‌آورند، آثار مثبت لازم را در مخاطبان بر جا نمی‌گذارند و منظور دلخواه از آنها حاصل نمی‌شود.

با توجه به اینکه بخش زیادی از اخبار و گزارش های تارنماها (سایت ها)، شبکه های اجتماعی، کانال‌های تلگرامی و واتساپی، نشریات (روزنامه ها و مجله ها) ، خبرگزاری ها و صدا و سیما، دارای غلط محتوایی و نیز ایراد آشکار املایی و انشایی است و همچنین با عنایت به تاثیری که شیوه نادرست نگارش اخبار در رسانه‌های جمعی بر مردم می‌گذارد، تصمیم گرفته شد کتابی در مورد تعریف خبر و گزارش و مصاحبه و آیین و شیوه‌های درست نگارش با هدف کاهش غلط‌های رایج در متون خبری، نگاشته شود و در اختیار خبرنگاران، مترجمان، کارشناسان، پژوهشگران، ویراستاران، دبیران، سردبیران و مدیران خبرگزاری‌های و دیگر رسانه‌های ایران قرار گیرد.

در مورد محتوای این کتاب، بیان ۲ نکته ضروری است. نکته ی نخست این که روش نگارش فارسی هیچ گاه شکل و صورت یکسان یا واحدی پیدا نکرده و همواره دستخوش تغییراتی بوده است. این چند گانگی در دوران ما ، به دلیل وجود فضای مجازی و شبکه‌های گسترده ی اجتماعی، روندی فزاینده داشته است. از این رو در تدوین این کتاب تلاش شد تا در مورد نکات مورد اختلاف، نظری که مقبولیت بیشتری در میان صاحبنظران، منابع و استادان زبان فارسی داشته است مورد توجه و استناد قرار گیرد تا بتوان شیوه‌ی واحدی را در نگارش اخبار، گزارش‌های خبری، توصیفی، تحقیقی، میدانی و گفت وگو (مصاحبه) به کار گرفت.

نکته‌ی دوم این که پس از مقدمه و پیش گفتار و پیش از تدوین و نگارش آیین درست نویسی و یکسان‌نویسی (فصل‌های پنجم و ششم)، به طور خلاصه تعریف خبر، گزارش و مصاحبه و ارکان آن‌ها و نیز اخلاق خبرنگاری آمده و فصل‌های نخست ، دوم، سوم و چهارم به این موضوع‌های مهم، اختصاص یافته است .

از خوانندگان و صاحبنظران ارجمند انتظار می‌رود برای رفع کاستی ها و زدودن موارد اشتباه، نظرها و پیشنهادهای خود را ارایه کنند تا در چاپ دوم کتاب مد نظر قرار گیرد. بی تردید، رهنمودهای شما ارتقای کیفیت این اقدام فرهنگی و رسانه‌ای را در پی خواهد داشت و ما را در رسیدن به هدف که حفظ زبان و ادبیات فارسی است یاری خواهد کرد.

حسن سلامی؛ پژوهشگر و روزنامه نگار، متولد شهرستان مُهر استان فارس است که مدرک دکتری خود را از دانشگاه سنت ژوزف بیروت با گرایش اندیشه‌ی سیاسی گرفته و سه سال رییس دفتر خبرگزاری ایرنا در لبنان بوده است. او هم چنین سه سال معاون پژوهش این خبرگزاری و ۶ سال رییس اداره نظارت و ارزشیابی اخبار ایرنا بوده است. وی از سال ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۲ خورشیدی به عنوان عضو هیات علمی پاره وقت و نیز معاون پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی، با این پژوهشگاه همکاری مستقیم و پس از آن تا آبان ۱۳۹۲ همکاری غیرمستقیم داشته است.

وی سال‌های ۷۸ تا ۹۱ در دانشگاه‌های علم و فرهنگ (وابسته به جهاد دانشگاهی)، دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه خوارزمی (تربیت معلم سابق) و از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ در دانشکده ی مطالعات جهان دانشگاه تهران تدریس کرده است .

از این پژوهشگر و روزنامه نگار، اثرهای دیگری با عنوان‌های زیر چاپ و منتشر شده است:

– کتاب «روزنامه نگار در بحران»؛ تحلیل رخدادهای سیاسی و اجتماعی لبنان و فلسطین ۱۳۸۲- ۱۳۹۲ خورشیدی، تهران، نشر آبارون، ۱۳۹۴ خورشیدی.

– کتاب « ایران؛ سرزمین آتش جاویدان»؛ سفرنامه به پنج استان کشور، تهران، نشر آبارون، ۱۳۹۴ خورشیدی.

– کتاب « بی ثباتی دولت از نگاه امام علی ع » ، تهران، نشر آبارون، ۱۳۹۸ خورشیدی.

– کتاب « نقد رفتار رقیب» ، تحلیل رخدادهای سیاسی و اجتماعی ایران از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۸ ، تهران، نشر آبارون، ۱۳۹۸ خورشیدی.

گفتنی است این کتاب شامل مقدمه، پیشگفتار، ۶ فصل و نتیجه‌گیری در ۳۰۰ صفحه توسط نشر آبارون با شمارگان (تیراژ) هزار نسخه و به بهای هر جلد صد هزار تومان به قلم حسن سلامی چاپ و منتشر شد.

شایان ذکر است کتاب تازه انتشار یافته‌ی «آیین نگارش؛ تعریف خبر، مصاحبه و گزارش» را می‌توان از طریق ارتباط با ناشر آن به شماره‌ی واتساپی و تلگرامی ۰۹۳۸۴۹۸۸۴۰۷ تهیه کرد.

خبرنگار: فرناز قنبری